Choć trening dla wielu graczy jest tematem tabu, warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób nasi zawodnicy poprawiają swoje umiejętności. Zadbajmy więc o to, aby piłkarze byli zawsze w dobrej kondycji, a co najważniejsze rozwijali się. Ten poradnik odpowie na wiele pytań nurtujących managerów i – mam nadzieję – pomoże w udoskonalaniu swojego klubu.

STWÓRZ WŁASNY REŻIM
Największą przyjemność z gry mamy wtedy, kiedy zajmiemy się tworzeniem własnych reżimów treningowych. Mamy wtedy wpływ na każde ćwiczenie i zachowanie piłkarzy na treningu. Powstaje jednak problem – jak to zrobić? W tym rozdziale krótko opowiem o tworzeniu takiego rozkładu, bez podawania przykładowych reżimów.
Najpierw trzeba zacząć od podziału zawodników na grupy. Z doświadczenia wiem, że przypisywanie wszystkich zawodników do jednego rozkładu nie daje żądanych efektów, a wybór odpowiednich ćwiczeń jest bardzo trudny.

Radzę wyodrębnić cztery grupy: bramkarze, obrońcy, pomocnicy i napastnicy. Niektórzy stosują oddzielne reżimy dla defensywnych i ofensywnych pomocników, bocznych obrońców i pomocników. Nie ma to najmniejszego sensu. Lepiej będzie, kiedy zawodnicy będą trenowali w większych grupach, nie będziemy mieli problemów z przydzieleniem trenerów, ogólnie nie stworzymy wielkiego zamieszania.

Zanim zaczniemy dobierać ćwiczenia, musimy stworzyć właściwy plik w katalogu. W tym celu rozwijamy zakładkę „Plik” i wybieramy „Nowy...” (patrz screen).


Formalności przy tworzeniu reżimu
Następnie pokaże nam się okienko, w którym musimy wpisać nazwę dla naszego reżimu treningowego.


Ważnie jest, aby nazwa była odpowiednia i kojarzyła się z daną grupą, np. Bramkarze
Po wykonaniu tych czynności ukaże nam się pusty rozkład, który wszędzie ma ustawione ulubione ćwiczenie piłkarzy – Odpoczynek. Teraz musimy go jakoś zapełnić.

Co mają trenować piłkarze?
Podzieliliśmy nasz zespół na cztery części. Teraz trzeba stworzyć cztery reżimy dla każdej z grup. I tu powstaje kolejny problem – jakie ćwiczenia mają wykonywać?

Bramkarzom radzę ustawiać ćwiczenia typowo bramkarskie (np. chwytanie, wybicia piłki) oraz, co jest bardzo ważne, ćwiczenia rozwijające sprawność fizyczną. Golkiper musi być szybki, silny i wytrzymały. Oprócz tego muszą nabrać nawyków zachowań przy defensywnych fragmentach gry.

Obrońcy muszą mieć ćwiczenia typowo defensywne – oprócz ćwiczenia wytrzymałości, szybkości i przyspieszenia muszą skupić się na rozbijaniu ataków rywali – 5 x 5 na małym boisku jest tutaj niezbędne. Oprócz tego radzę zwrócić uwagę na dośrodkowania (tyczy się to głównie bocznych obrońców).

Z pomocnikami może być największy problem – muszą być oni odpowiedzialni praktycznie za wszystko: za grę w obronie jak i w ataku. Znalazłem jednak złoty środek i polecam ustawienie ćwiczeń rozwijające umiejętności techniczne i przegląd pola gry.

Napastnicy muszą być nastawieni przede wszystkim na strzelanie bramek – trenujmy u nich więc strzelanie i takie fizyczne atrybuty jak: szybkość, wytrzymałość i zwinność.

Rozwijanie atrybutów – jakie ćwiczenie?
Czasami zdarza się, że musimy szybko podszkolić jakiś atrybut zawodnikowi, aby dobrze wykonywał swoje polecenia na boisku. W tym celu możemy przyporządkować go do treningu indywidualnego (polecam taki sposób treningu krótko po kontuzji), gdzie zwrócimy szczególną uwagę na konkretne atrybuty. Oto wykaz wszystkich współczynników z przyporządkowanymi ćwiczeniami:

TECHNICZNE:

Dośrodkowania

• Dośrodkowania
  
• Technika
  
• Gra treningowa
  
• 5x5 (duże boisko)

Drybling

• 5 x 5 (małe boisko)
  
• Technika

Drybling to umiejętność ważna dla bocznych obrońców i pomocników

Długie wyrzuty

• Trening siłowy
  
• Technika

Gra głową

• Gra głową
  
• Dośrodkowania
  
• Gra treningowa

Gra z pierwszej piłki

• Gra w dziada
  
• 5x5 (małe boisko)
  
• Gra treningowa

Krycie

• Gra z cieniem
  
• Gra w przewadze (atak)
  
• 5 x 5 (duże boisko)

Odbiór

• Walka o piłkę
  
• Trening siłowy
  
• Gra w przewadze (atak)
  
• 5 x 5 (małe boisko)

Podania

• Gra w dziada
  
• 5 x 5 (duże boisko)
  
• Technika
  
• Dośrodkowania
  
• Gra treningowa

Rzuty karne

• Rzuty karne

Rzuty wolne

• Stałe fragmenty gry (of.)
  
• Technika
  
• Strzały
  
• Gra treningowa

Rzuty rożne

• Stałe fragmenty gry (of.)
  
• Dośrodkowania
  
• Technika

Strzały z dystansu

• Strzały
  
• Technika
  
• Gra treningowa
  
• Trening siłowy

Technika

• Technika

Wykańczanie akcji

• Gra treningowa
  
• Gra głową
  
• Strzały
  
• Walka o piłkę
  
• Przebieżki
  
• 5 x 5 (małe boisko)
  
• Gra treningowa

FIZYCZNE:

Naturalna sprawność

• Biegi przełajowe
  
• Przebieżki
  
• Trening siłowy
  
• Zwinność

Przyspieszenie

• Przebieżki

Równowaga

• Zwinność
  
• Przebieżki

Siła

• Trening siłowy

Skoczność

• Trening siłowy
  
• Gra głową

Szybkość

• Przebieżki

Wytrzymałość

• Biegi przełajowe
  
• Trening siłowy
  
• 5 x 5 (duże boisko)
  
• Gra treningowa

Zwinność

• Zwinność

BRAMKARZE:

Chwytanie

• Chwytanie
  
• Dośrodkowania
  
• Rzuty karne
  
• Obrona strzałów

Gra na przedpolu, Gra w powietrzu, Jeden na jednego, Wyjścia do piłki

• Gra treningowa
  
• Gra w przewadze (atak)
  
• Gra w przewadze (obrona)

Piąstkowanie

• Trening siłowy
  
• Zwinność (BR)
  
• Gra treningowa

Refleks

• 5 x 5 (małe boisko)
  
• Obrona strzałów
  
• Rzuty karne
  
• Stałe fragmenty gry (of.)
  
• Stałe fragmenty gry (def.)

Wykopy

• Wybicia
  
• Trening siłowy
  
• Gra treningowa

Wyrzuty

• Trening siłowy
  
• Wybicia
  
• Gra treningowa

PRZYGOTOWANIA DO SEZONU
Gracze mają wiele wątpliwości dotyczących okresu przygotowawczego. Jaki reżim treningowy układać, ile sparingów grać – wszystko w taki sposób, aby nie przemęczyć zawodników. Oto kilka wskazówek.

Trening
Ogólnie rzecz biorąc - piłkarz musi być w stu procentach przygotowany do sezonu. Musi walczyć na boisku całe 90 minut i wytrzymać napięty
terminarz meczów.


Przygotowania do sezonu
Nie bójmy się zaryzykować i pozwólmy sobie na dosyć ciężki, fizyczny trening. Bardzo dobrze do sezonu przygotowują Biegi przełajowe i Trening siłowy, często planujmy Grę treningową. Można również spróbować przeplatać ćwiczenia fizyczne z technicznymi, na przykład Strzały pomiędzy sesjami ”biegowymi”. Zawodnicy w ten sposób zwiększą siłę strzału.
W przypadku, gdy piłkarze będą trenować w weekend, np. w sobotę, dajmy im w jakiś inny dzień wolne po południu (np. w środę). Pamiętajcie, że piłkarze to nie maszyny i nie wytrzymają treningu na pełnych obrotach cały tydzień.

Sparingi
Osobiście wyznaję zasadę, że sparingów powinno być jak najwięcej, z zasadą rotacji składu. Warto wymieniać w przerwach cały skład, próbować różnych ustawień, sprawdzić wszystkich bramkarzy. Załóżmy, że nasz okres przygotowawczy trwa miesiąc – wtedy możemy zagrać około 7-9 sparingów, raz ze słabszymi, raz z silniejszymi drużynami. Jeśli będziemy grali z drużyną lepszą od siebie, nie musimy wystawiać najlepszego składu. Warto poeksperymentować.
Uwaga! Zwracajcie uwagę na kondycję przed meczem. W połączeniu z dosyć wymagającym treningiem granie meczów towarzyskich może być dość męczące. Radzę wystawiać do meczu zawodników o kondycji wyższej niż 70 %. Podczas meczu nie ryzykujmy i zdejmujmy ich z boiska, gdy kondycja spadnie do około 50 – 55 %.
Zawsze starajmy się zgłaszać wszystkich rezerwowych. W przypadku meczów z rezerwami lub z juniorami dopuszcza się siedmiu, w innych dwunastu rezerwowych. W ostatnich dwóch meczach sparingowych możemy pokusić się o wystawienie najsilniejszych zawodników. Będziemy mieli wtedy przed sobą optymalną jedenastkę.

Odpoczynek przed sezonem
Po męczącym okresie przygotowawczym zmęczonym graczom należy się odpoczynek. Muszą mieć czas na złapanie oddechu i tzw. „świeżości”. Tydzień w zupełności wystarczy. Pamiętajcie jednak, że jeżeli okres przygotowawczy nie był intensywnie przepracowany, nie dawajmy zawodnikom zbyt wiele wolnego.

PRZYDZIELANIE TRENERÓW DO REŻIMÓW
Ostatnio słyszy się, że wielki problem graczom sprawia przydzielanie trenerów do reżimów treningowych. Spróbuję odpowiedzieć na te wątpliwości.


Trenerzy i trening
Na początek – ile trenerów należy przydzielić do jednego reżimu? Wszystko zależy oczywiście od ilości zawodników przydzielonych do danego rozkładu i – rzecz jasna – liczby trenerów.
Przykład Wisły Kraków: w klubie jest czterech trenerów i czterech fizjoterapeutów. Niestety – nie ma zbyt dużego wyboru i wybieram trzech najlepszych trenerów (Holocher, Witkowski, Szymanowski) i przydzielam ich do reżimów dla obrońców, pomocników i napastników. Dodatkowo Szymanowski i Holocher zajmą się bramkarzami. Trenerem juniorów zostanie asystent Jerzy Kowalik, którego współczynnik Praca z juniorami = 19.


Kolor czerwony – te okienka musimy zaznaczyć przy wyborze trenera
Najważniejsza zasada: jeżeli nie jesteśmy pewni umiejętności trenera, nie przydzielajmy go do reżimu. Tak jak pisałem w poradzie o scoutach [zobacz: tutaj]– granica przyzwoitości to 13. Starajmy się więc rozważnie przydzielać coachów do rozkładów.
Warto również zwracać uwagę na informacje zawarte w profilu trenera – zwłaszcza na nastawienie:


Szymanowski woli grę
defensywną...


...a Witkowski ofensywną
Trener, który ma w profilu informację, że preferuje ostrożne nastawienie, może nadawać się do treningu obrońców, zaś o nastawieniu ryzykanckim – pomocników i napastników.

FIZJOTERAPEUCI
Fizjoterapeuta to wbrew pozorom bardzo ważna postać w każdym klubie. To on odpowiada za dobre przygotowanie kondycyjne piłkarzy, ich prawidłową dietę oraz odnowę biologiczną.


Fizjoterapeuta ma podczas meczu pełne ręce roboty
Każdy lekarz klubowy musi mieć współczynnik Zdolności medyczne równe 20 – nie mniej. Oprócz tego bardzo ważnymi atrybutami dla fizjoterapeuty są:

• Poziom dyscypliny - fizjo musi potrafić wprowadzić dyscyplinę w klubie, przekonać zawodników, aby dbali o własne zdrowie, utrzymywali dietę i powinien wpływać na zawodników, aby przestrzegali sportowego trybu życia.
  
• Praca z juniorami - juniorzy to mimo wszystko jeszcze młodzież i zapanowanie nad nimi nie jest wcale takie łatwe. Opieka medyczna zawodnika w wieku 16 - 20 lat jest bardzo ważna: zmniejsza się ryzyko złapania kontuzji podczas kariery.
  
• Determinacja - determinacji, wytrwałości w dążeniu do celu (poprawianiu kondycji zawodników) nigdy za wiele.

Tak jak to było w przypadku trenerów – fizjoterapeutów również trzeba przydzielić do reżimów treningowych. Tutaj nie musimy wybrzydzać – bierzemy kogo mamy, raczej nie odrzucajmy mniej wykwalifikowanych lekarzy. Zawsze można udać się do okna Wyszukiwanie i tam poszukać sobie odpowiedniego fachowca. Zawsze ktoś się znajdzie.
Fizjoterapeutów do reżimów przydzielam intuicyjnie. Szczególnie zwracam uwagę na te grupy, których rozkłady są najbogatsze w ćwiczenia fizyczne – tam, gdzie istnieje największe ryzyko odniesienia kontuzji. Na przykładzie: do reżimu, w którym ćwiczy około dziesięciu zawodników przydzielono trzech fizjoterapeutów. Tam gdzie piętnastu – czterech. Dla trzech bramkarzy – jeden lekarz.

ZAKOŃCZENIE
To by było tyle na temat treningu w FM. Jeżeli macie jakieś pytania dotyczące układania reżimów lub innych, nie wspomnianych kwestii, zapraszam do CM Suflera, gdzie nasi Eksperci postarają się Wam pomóc. Życzę powodzenia.