Ile razy zdarzało się wam przegrać mecz z teoretycznie słabszym rywalem? Ile razy przeciwnik kompletnie rozgryzł Waszą taktykę? Ile razy traciliście głupie bramki po tym jak waszych super obrońców ogrywał napastnik z atrybutami A-klasowego gracza? Ile czasu poświęcacie na analizę taktyczną rywala? Niestety czasy CM-a i killer taktyk minęły. Nie da się jedną taktyką skończyć sezonu bez porażki, trzeba obserwować naszych rywali i wprowadzać modyfikacje, które zapewnią nam dobry wynik. Postaram się przybliżyć na przykładzie jednego meczu, jakim sposobem „rozgryźć” rywala i zapewnić sobie miejsce w FM-owym Hall of Fame.

Jest jeden człowiek w klubie, bez którego trudno się obyć, a jego raporty na temat następnego rywala wielokrotnie okazują się nieocenione. Funkcja scouta w obecnym wydaniu FM-a jest bardzo rozbudowana: od raportów najbliższego rywala, po sprawozdania z meczów naszych wypożyczonych graczy (funkcja ta jest zabugowana - kompletnie oderwane od rzeczywistości raporty, w których nasz pracownik informuje o fatalnej postawie naszego zawodnika w reprezentacji i o dużej ilości fauli, których się dopuścił, gdy w rzeczywistości w statystykach widnieje liczba 0). Pomińmy to jednak i przejdźmy do raportu, który nas najbardziej interesuje.

Przed każdym meczem dostajemy raport scouta na temat najbliższego rywala. Nie muszę chyba pisać, że czym lepszy pracownik tym lepszy raport? Podstawowe statystyki dla scouta to: ocena potencjału gracza i ocena umiejętności gracza. Tak przedstawia się raport dotyczący mojego najbliższego rywala:


Przejdźmy do screena. Jak widzimy zawiera on informacje o:

Podstawowej formacji: preferowane ustawienie zespołu.

Tempie gry: szybkie, wolne, zmienne.

Sposobie rozgrywania akcji: krótkie piłki, długie piłki, kontry, zmienne.

Najlepszym zawodniku: najwartościowszy gracz zespołu, czyli warty uwagi i indywidualnego krycia.

Niedostępnych graczach: zawodnicy zawieszeni bądź niezgłoszeni do rozgrywek, którzy nie będą mogli wystąpić w meczu. Chociaż omijana przez większość graczy ma naprawdę duże znaczenie, gdyż pozwala nam zorientować się, na jakiej pozycji zagra nominalnie słabszy/rezerwowy zawodnik (czasem zdarza się, że na osłabionej pozycji gra junior, bądź zawodnik, który w ogóle nie umie na niej grać).

Z raportu scouta dowiadujemy się jakim tempem gra przeciwnik (moim zdaniem ważniejsza z opcji), na tej podstawie wybieramy tempo przeciwne np. jeśli przeciwnik gra wolnym tempem, dobrze jest ustawić tempo szybkie i na odwrót. Jeśli przeciwnik czyha na kontry, dobrze jest cofnąć linię obrony, aby jakaś przypadkowa piłka nie wpadła za plecy naszych obrońców.

Jeszcze rzut oka na ekran taktyki rywala (spojrzenie przed meczem, w trakcie meczu może się okazać, że zespół wyszedł w zupełnie innym ustawieniu i zestawieniu) i można zacząć analizę:


Analizę możemy podzielić na przedmeczową (jeszcze zanim zacznie się atmosfera przedmeczowa), meczową (po kliknięciu przycisku zgłoś zespół) oraz pomeczową (wgląd w statystki i wysnucie wniosków czy analiza była poprawna).

Zanim przejdę do analiz, słów kilka o mojej taktyce. Gram dosyć eksperymentalnym ustawieniem 4-1-1-3-1 z niektórymi zupełnie nielogicznymi rozwiązaniami taktycznymi. Na razie w fazie testów, jeśli wyniki okażą się satysfakcjonujące na pewno pojawi się artykuł na jej temat. Formacja wygląda tak:

Działania przedmeczowe

Przed każdym meczem zaglądam w ekran taktyki przeciwnika, aby zobaczyć przewidywane ustawienie oraz zawodników na poszczególnych pozycjach. To właśnie tutaj powstają pierwsze założenia dotyczące mojej formacji i doboru piłkarzy na poszczególne pozycje (wiadomo, że, jeśli przeciwnik posiada 5 szybkich obrońców, lecz słabszych w walce o górne piłki, to nie będę wpychał na nich szybkiego napastnika tylko silniejszego i lepszego w powietrzu).

Diagnoza 1:
Zespół gra ustawieniem 4-4-2 z ofensywnym i defensywnym pomocnikiem, jest to ustawienie nakierowane na typową grę skrzydłami.
Recepta 1:
Ustawiam formację, która ma za zadanie zdominować środek boiska.

Diagnoza 2:
Formacja ataku składa się z szybkiego Małeckiego oraz wysokiego i skocznego Ibisevica.
Recepta 2:
Cofam linię obrony, aby zabezpieczyć się przed szybkimi piłkami na Małeckiego za plecy moich obrońców. Do krycia tego szybkiego napastnika (szybkość 17, przyspieszenie 17), wybieram najszybszego obrońcę w zespole, do krycia Ibisevica wybieram najlepiej grającego głową. Planuje także zlecić jednemu z moich defensywnych pomocników indywidualne krycie Małeckiego.
Diagnoza 3:
Rozproszona linia pomocy skupiająca się raczej na grze skrzydłami.
Recepta 3:
Jirsak - podstawowy OPŚ przeciwnika ma za zadanie wchodzić w pole karne, jako 3 napastnik rywala, dlatego musze wystawić dobrze kryjącego DPŚ, który zajmie się wyłączeniem Czecha z gry. Jako że skrzydłowi Tiffert i Book są dosyć szybcy i obdarzeni dobrym dryblingiem na bokach obrony staną zawodnicy także szybcy oraz mający lepsze atrybuty obronne (zawsze mam w zespole 2 bocznych obrońców: jeden z lepszymi atrybutami atakującymi drugi z lepszymi defensywnymi, grają w zależności od przeciwnika).

Diagnoza 4:
Na bokach obrony najczęściej grają Lamprecht i Achenbach - obaj mają dobre atrybuty. Na środku obrony Leschinski i Noveski, którzy są najsłabszymi ogniwami zespołu (wolni, o słabych atrybutach fizycznych).
Recepta 4:
Ustawić szybkiego i silnego napastnika, pomocnikom zaznaczyć prostopadłe piłki na: często.

Działania meczowe

Nie mam już możliwości zmian personalnych, tutaj mogę jedynie zlecić ustawienia indywidualne zawodnikom, których wybrałem. Głównym okienko, w którym pracuje to Instrukcje dotyczące rywali, w których mam do wyboru 4 ustawienia: ścisłe krycie, pressing, odbiór piłki, wymuszenie zagrania nogą:

Diagnoza 1:
Moje przewidywania i raport scouta sprawdzają się.
Recepta 1:
Pozostaje przy ustawieniu, które założyłem przed meczem.

Diagnoza 2:
Trener przeciwnika, jako partnera Ibisevica w ataku wystawia Lavrica, który warunkami przypomina Vedada jednak jest od niego słabszy.
Recepta 2:
Nie cofam obrony jak to zaplanowałem przed meczem, gdyż obaj napastnicy są wolni postaram się przyjąć ich jak najbliżej środka boiska, co zapewni zabezpieczenie przed piłkami zgranymi głową. W Instrukcjach dotyczących rywali dla obu zaznaczam ścisłe krycie oraz pressing na: zawsze, ostry odbiór piłki oraz wymuszenie zagrania piłki słabszą nogą.


Diagnoza 3:
Wszystkie przedmeczowe przewidywania sprawdzają się oprócz zmiany Małeckiego za Tifferta na lewym skrzydle oraz zastąpienie kontuzjowanego Ottla o klasę słabszym Thorbenem Marxem.
Recepta 3:
Przeciwnik gra OPŚ i DPŚ, co postaram się wykorzystać zagęszczając środek pola ustawiając rozgrywanie piłki środkiem. Aby zabezpieczyć się przed akcjami skrzydłowych, którzy są dosyć szybcy i obdarzeni dobrym dryblingiem, przesunę moim bocznym obrońcom suwaki rajdów i rajdów z piłką na: rzadko. Oczywiście na OPŚ zagra Jirsak w ustawieniach taktycznych dam mu pressing i ścisłe krycie na: zawsze oraz ostry odbiór piłki. Jeden z DPŚ dostanie także indywidualne krycie Czecha. DPŚ zostawiam w spokoju za to zajmę się skrzydłowymi zaznaczam ostry odbiór piłki, pressing na: zawsze oraz wymuszenie gry słabszą nogą. Należy pamiętać, że przy szybkich zawodnikach należy unikać zaznaczania ścisłego krycia, bo może to się skończyć fatalnie.

Diagnoza 4:
Przedmeczowe analizy się potwierdzają i w linii obrony zagrają: Lamprecht, Achenbach, Leschinski i Noveski.
Recepta 4:
Wystawiam szybkiego i silnego napastnika. Wszystkim pomocnikom zaznaczam częstsze podania prostopadłe, między wolnych obrońców rywala.

Przebieg gry

Od początku meczu miażdżąca przewaga mojego zespołu, niestety dużo niewykorzystanych sytuacji. Przeciwnik oprócz Małeckiego praktycznie nie istnieje, więc zlecam jednemu z DPŚ indywidualne krycie tego zawodnika. Po 20 minutach Lavric łapie kontuzję, a w jego miejsce wchodzi słabiutki Schmidt (OP PL, N Ś), z racji jego pozycji trzeba uważać, aby nie przegapić jego zamiany z Małeckim. Pierwsza połowa mimo totalnej przewagi kończy się wynikiem 0:0:


W 67 minucie przeciwnik zmienia ustawienie na:


Cofam linię obrony, aby uchronić się od piłek granych na szybkiego Małeckiego. Poszerzam pole gry oraz zaczynam grać piłką po skrzydłach, gdyż tam zrobiło się więcej miejsca.

Analiza pomeczowa

Zaglądam w statystyki tak swoje jak i przeciwnika, analizuje słabe i mocne punkty zespołu oraz to jak moi piłkarze wywiązali się ze swoich zadań:

Mecz dobiega końca. Udaje się wygrać skromnie 0:1, mimo miażdżącej wręcz przewagi mojego zespołu. Udało się całkowicie zdominować przeciwnika oraz utrzymać czyste konto:


Taktyka mająca za zadanie zdominować środek pola także sprawdziła się:


Nie istniały skrzydła przeciwnika, dzięki czemu zawodnicy z Duisburga nie stworzyli żadnej groźnej akcji a jedyny celny strzał oddali w 85 minucie po uderzeniu z dystansu.

Wskazówki

Wszystkie porady, które przedstawiam poniżej są związane głównie z instrukcjami dotyczącymi rywali:

• Przy szybkich i dobrze dryblujących zawodnikach w drużynie rywala należy pamiętać o odznaczeniu ścisłego krycia, dzięki czemu nasz piłkarz nie będzie się dawał łatwo ogrywać.
• Aby wyłączyć z gry skrzydłowych należy naszym bocznym obrońcom odznaczyć rajdy z piłką i rajdy na: rzadko, zaś skrzydłowym zaznaczyć pressing na: zawsze oraz wymusić zagrania nogą na: słabszą.
• Jeśli przeciwnik gra OPŚ najlepiej zlecić mu indywidualne krycie przez jednego ze swoich zawodników (najlepiej DPŚ).
• OPŚ najlepiej zaznaczyć pressing i ścisłe krycie na: zawsze oraz odbiór piłki na: ostry.
• Naprzeciw szybkiego napastnika stawiamy szybkiego obrońcę, natomiast naprzeciw dobrze grającego głową stawiamy wysokiego i dobrze grającego w powietrzu.
• Jeśli przeciwnik gra szybkim napastnikiem cofamy linię obrony co pozwoli nam zlikwidować do minimum piłki za plecy obrońców.
• Jeśli przeciwnik gra wysokim napastnikiem należy wysunąć linię obrony, aby uniknąć sytuacji w których zawodnik ten dostanie szansę uderzenia piłki głową bądź zgrania do partnera.
• Jeśli jakiś zawodnik przeciwnika ma słabą kondycje lub jest lekko kontuzjowany możemy mu pomóc w szybszym zejściu z boiska. Wystarczy ustawić na nim odbiór: agresywny.
• Jeśli zawodnik przeciwnika ma na koncie żółtą kartkę i sporą ilość fauli możemy spróbować go szybciej oddelegować do szatni. Przydzielamy mu ścisłe krycie, pressing na: zawsze oraz agresywny odbiór. Zawodnik z niską koncentracją może popełnić błąd, stracić piłkę po czym uciec się do faulu.
• Po 20 minutach gry warto zajrzeć do statystyk przeciwnika i zobaczyć który z jego zawodników znajdował się przy piłce najczęściej (statystyki podań), oznacza to, że przez niego przegrywana jest większość akcji. Dobrze jest mu przylepić plastra oraz zaznaczyć ścisłe krycie i pressing na: zawsze, ostry odbiór i wymusić zagrania słabszą nogą.
• W czasie meczu najlepiej mieć włączony ekran formacji, dzięki czemu będziemy mieć ciągły wgląd w ustawienie przeciwnika, a co za tym idzie szybko reagować na wszelkie zmiany.

Może i czasy killer taktyk minęły bezpowrotnie, jednak nadal jest możliwość rozegrać sezon bez porażki, zdobywając po drodze wszystko co jest do zdobycia. Najnowsza wersja FM-a została dopracowana, teraz nie wystarczy tylko zakupić zawodników, którzy pasują nam do taktyki i wystawiać ich w składzie. Gra wymaga myślenia, a niesamowitą frajdę sprawia wygranie meczu z przeciwnikiem po wcześniejszym jego rozpracowaniu. Pamiętajmy, że w każdym z nas jest coś z Mourinho.

Uwaga! Niniejszy artykuł został opracowany w oparciu o wersję FM 2008 i zawarte w nim wnioski odnoszą się także do tej wersji gry.