Witam.

Każdy prawdziwy taktyk rozpoczyna swoją pracę od analizy składu, czyli poznania własnego potencjału. Inaczej po prostu nie da się go wykorzystać, albo wykorzystamy go nie w pełni.

Wychodzę jednak z założenia, że na tym etapie nauki jeszcze taktykami nie jesteśmy. Najpierw więc trochę teorii. Dokładne poznanie pozycji oraz zasad ustawienia zawodników ułatwi nam podczas analizy własnego składu zrozumienie jakich zawodników szukamy i dlaczego zwracamy uwagę na te a nie inne atrybuty i informacje w profilu zawodnika.

Na pierwszy ogień bierzemy więc to co pojawia się przed naszymi oczami zaraz po wejściu na ekran taktyki. Ustawienie.
FM umożliwia nam rozmieszczenie naszych zawodników na boisku na 31 pozycjach.

Jak widać możliwości wyboru własnego ustawienia są więc dużo większe niż te które standardowo proponuje nam FM w oknie wyboru standardowych taktyk.

Tym niemniej wybór określonego ustawienia jest zdeterminowany poprzez pozycje, na których grają nasi zawodnicy.

Pozycję zawodnika powinniśmy ustalić poprzez informacje umieszczone w dwóch miejscach:
1. dowolny ekran składu, gdzie są podane podstawowe pozycje, na których gra zawodnik np.

2. informację o ustawieniu w profilu zawodnika, gdzie znajdziemy wszystkie pozycje, na których zawodnik może grać (teraz lub w przyszłości)

Jak widać Anderson (AMC) może występować na wielu pozycjach, m.in.:
• AMC – pozycja naturalna (kolor jasnozielony)
• MC – pozycja uzdolniona (kolor ciemnozielony)
• AML/ML – pozycje kompetentne (kolor pomarańczowy)
• DM/AMR – pozycje nieprzekonująca (kolor jasnożółty)
• MR – pozycja niezdarna (kolor ciemnożółty)
• ST – pozycja beznadziejna (brak na boisku)

Wszystkie te pozycje opisane są w FM (ale niewidoczne w grze) wartością atrybutów w skali 1-20, które wskazują jak dobrze zawodnik sobie radzi na danej pozycji. Grę na tych pozycjach można oczywiście dodatkowo rozwijać polecając zawodnikowi trenowanie gry na nowej, wybranej pozycji i wystawiając go często do gry na tej właśnie nowej dla niego pozycji. Nie to jednak jest przedmiotem dzisiejszej lekcji.

Zwróćcie jeszcze uwagę, że na ekranie informacji o ustawieniu zawodnika znajdują się także informacje o jego umiejętności gry prawą i lewą nogą oraz o ulubionych zagraniach zawodnika tzw. skłonnościach. Te informacje warto zapamiętać. Przydadzą nam się podczas wyznaczania poleceń indywidualnych dla zawodników.

FM 2009 ułatwia nam dodatkowo zadanie podczas desygnowania zawodnika na ekranie taktycznym do gry na danej pozycji. Po dokonaniu przez nas wyboru obok zawodnika wyświetli się określony kolor symbolizujący jak dobrze zawodnik jest predestynowany do gry na tej pozycji. Nie jest to determinujące jak zaprezentuje się on w najbliższym meczu, ale z pewnością lepszej gry możemy oczekiwać od zawodnika grającego zgodnie z własnymi umiejętnościami.

Konstrukcja silnika meczowego FM jest taka, że niedostatki naszej taktyki rekompensowane są poprzez umiejętności zawodników i odwrotnie. Czyli trudno nam będzie ze słabymi zawodnikami zdobyć mistrzostwo kraju pomimo stosowania genialnej taktyki, jak i równie trudno będzie spaść w drugoligową przepaść dysponując silnym składem pomimo stosowania fatalnych rozwiązań taktycznych. Co oczywiście nie oznacza, że jest to niemożliwe, bo jak mawiają niektórzy: „jeżeli pacjent chce żyć, to lekarze są bezradni”.

W świetle powyższego analizując pozycje naszych zawodników na boisku oznaczałoby to, że wybór ustawienia sam w sobie nie ma większego znaczenia. I to prawda (sic!) o ile przy wyborze ustawienia zachowamy jedną bardzo ważną zasadę: zasadę równowagi pomiędzy formacjami.

Cóż ona oznacza? Dla ułatwienia usystematyzujmy sobie wszystkie formacje.

Pozycje w poszczególnych liniach przynależą do określonych formacji. I tak:
0. Linia stoperów – formacja defensywna
1. Linia obrońców – formacja defensywna
2. Linia defensywnych pomocników – formacja defensywna
3. Linia pomocników – formacja środka pola
4. Linia ofensywnych pomocników – formacja ofensywna
5. Linia napastników – formacja ofensywna

Pomijam tutaj pozycję bramkarza, ponieważ FM uniemożliwia nam rozpoczęcie jakiegokolwiek meczu, jeżeli nie wystawimy zawodnika na pozycji bramkarza.

Trzy pierwsze linie przynależą do zadań defensywnych drużyny, jedna określa zawodników środka pola i dwie ostatnie opisują zawodników z zadaniami ofensywnymi. Nie oznacza to, że zawodnicy z linii 0-3 nie mogą posiadać zadań ofensywnych i odwrotnie, ale silnik meczowy FM „rozpoznaje” ustawienie każdej drużyny w grze poprzez takie właśnie przypisanie ich do poszczególnych linii. Wynika z tego, że musimy zachować równowagę pomiędzy ilością zawodników desygnowanych do gry w każdej  formacji.

Jak brzmi zatem zasada równowagi pomiędzy formacjami? Składa się z dwóch elementów:
1. Do gry w formacji defensywnej (linie 0-2) musimy desygnować nie mniej niż 3 zawodników, przy czym w linii pierwszej musi występować co najmniej 2 zawodników. Wszystkie ustawienia z dwoma zawodnikami w formacji defensywnej, tudzież z jednym zawodnikiem w linii pierwszej, skazane są na niepowodzenie. FM natychmiast ustawia się bardziej ofensywnie, zagęszcza środek pola i przenosi ciężar gry na skrzydła. Skutki są opłakane. Kilka bramek w kilkanaście minut.
2. Do gry w formacji ofensywnej (linie 4-5) musimy wyznaczyć nie więcej niż 5 zawodników. Szósty zawodnik w tej formacji oznacza, że w formacji środka pola wystąpi tylko jeden zawodnik, co powoduje zbyt dużą przestrzeń pomiędzy formacjami defensywną i ofensywną. FM przesuwa do formacji defensywnej 5 zawodników, do środka pola 3 i dwóch do formacji ofensywnej. Spada nam drastycznie celność podań oraz wzrasta tempo zmęczenia zawodników. Tak się daje grać wyłącznie w końcówkach meczów pod warunkiem, że będziemy grali długimi podaniami, a jednego ze swoich obrońców z linii pierwszej przesuniemy do pozycji DMC. W perspektywie całego meczu takie ustawienie skutkuje jednak celnością podań poniżej 40% oraz kondycją ok. 50% na końcowy gwizdek. Nawet jeżeli nasza skuteczność będzie grubo powyżej 70%, przegramy 7:11.

Trzymając się tych dwóch prostych zasad możemy wymyślać dowolne ustawienie naszych zawodników, mając pewność, że w starciu z równorzędnym rywalem nie czekają nas hokejowe wyniki.

Na koniec dzisiejszej lekcji o pozycjach zawodników jedna ciekawostka.

Wielu zawodników w FM posiada umiejętność gry na różnych pozycjach. Z reguły jest to umiejętność gry na różnych pozycjach, ale w tej samej linii np. D RC lub AM LC. Zdarzają się jednak zawodnicy, którzy potrafią grać na różnych pozycjach w różnych liniach. Bardzo popularni są np. DC/DM, DR/WBR lub AM/FC. Prawdziwą rzadkością bywają np. DC/ST, ale i tacy bywają.

Regułą w FM jest to, że 90% zawodników, którzy mogą grać na różnych pozycjach w ramach tej samej linii, będą się na tych pozycjach spisywali bardzo podobnie. Są najczęściej równie dobrymi środkowymi obrońcami co bocznymi itd.

Jednak ta reguła zupełnie nie obowiązuje w przypadku umiejętności gry na różnych pozycjach w różnych liniach. Niewielu jest zawodników, którzy są równie dobrymi środkowymi obrońcami co defensywnymi pomocnikami, tudzież ofensywnymi pomocnikami co napastnikami. Zwróćcie na to proszę uwagę kiedy będziemy omawiali atrybuty techniczne i fizyczne zawodników, a z pewnością zawsze wtedy, kiedy wybieracie swój skład meczowy.

Wynika to z tego, że do umiejętności gry w każdej ze wspomnianych dzisiaj linii potrzebne są zupełnie inne atrybuty, a wszechstronność jak wiadomo jest przywilejem niewielu.

Pozdrawiam i zapraszam już na drugą lekcję, podczas której zajmiemy się poszczególnymi ustawieniami drużyn, czyli analizą standardowych taktyk dostępnych w FM 2009.

Do zobaczenia.