Dzień dobry.

Środkowi obrońcy mogą w FM pełnić cztery rożne role:

Niezależnie od pełnionej roli podstawowe zadanie środkowego obrońcy jest za każdym razem takie samo: powstrzymywanie napastników rywali. Do prawidłowej jego realizacji obrońcy potrzebne jest pięć atrybutów: ustawianie się, krycie, koncentracja, siła oraz odbiór piłki. Te atrybuty są niezbędne są wszystkim obrońcom.

Ustawianie się mówi, jak zawodnik potrafi znaleźć się na boisku we właściwym miejscu. Krycie oznacza, jak potrafi podążać za napastnikiem rywali. Koncentracja – jak dobrze wypełnia powierzone mu polecenia taktyczne. Siła to element potrzebny podczas walki o piłkę. Odbiór piłki określa umiejętność zawodnika do odebrania piłki przeciwnikowi. Biorąc to pod uwagę całkiem przyzwoitym środkowym obrońcą wydaje się już być na przykład Ryan Shotton.

Podczas dzisiejszej lekcji dowiemy się dlaczego Ryan Shotton będzie się słabo spisywał w każdej z czterech wymienionych powyżej roli pomimo tego, że jego wartość, kontrakt, klub oraz reputacja wskazywałyby na przyzwoitą renomę.

Zaczniemy jednak od elementów, które większość graczy z „sympatyczną bezmyślnością” pomija podczas analizowania piłkarzy w FM, a które w oczywisty sposób determinują wartość zawodnika na danej pozycji. Chodzi o informacje ogólne, czyli to co możemy zobaczyć witając się z zawodnikiem w gabinecie oraz przeczytać na faksie od

jego agenta.

Gracz jest wysoki i masywny (191cm i 85kg wagi). To dobrze dla obrońcy. Mali obrońcy z pewnością będą bardziej zwrotni i zwinni, ale wyklucza ich to praktycznie z walki z wysokimi napastnikami. Przy wzroście poniżej 175cm tylko wysokie atrybuty skoczności (powyżej 17) są w stanie rekompensować niski wzrost. Niska waga z kolei naraża ich na porażkę w walce bark w brak. Obrońcy poniżej 70kg muszą charakteryzować się dużą siłą i sprawnością (powyżej 15) jeżeli chcemy, aby nadawali się do twardej gry. Shotton jest również młody (19lat). To gorzej. Obrońcy w tym wieku są gorsi od swoich starszych odpowiedników. Obrońcy osiągają szczyt formy powyżej 28 roku życia.

Zawodnik potrafi grać obydwoma nogami. To bardzo ważne dla obrońcy w sytuacji kiedy nie zawsze ma czas na zagranie ulubioną nogą. Może również grać na prawej obronie co daje nam nieco większą elastyczność składu, ale najciekawszą informacją na tym ekranie jest jego nieprzekonywująca gra na pozycji napastnika (sic!). Często spotkamy się ze środkowymi obrońcami predysponowanymi do gry ofensywnej. Dziwne? Owszem, szczególnie jeżeli weźmiemy pod uwagę, że wszystkie atrybuty ofensywne Shotton ma na zadziwiająco niskim poziomie (najwyższe to gra z pierwszej piłki, kreatywność oraz drybling – wszystkie na poziomie 8). Co z tego wynika? Niewiele jak dotąd. Byc może gracz w juniorach lubił grać na szpicy. Ale podpowiedź znajdziemy też na ekranie informacji osobistych.

„Zawodnik podobnego typu co Ibrahima Sonko”. Czy to znaczy, że Sonko jest napastnikiem? Nie. Mało tego – nie posiada nawet tej umiejętności co Shotton tzn. gry na pozycji napastnika. O co więc chodzi? Chodzi o to, że osobowość Shottona oraz silne strony są podobne. Tym samym możemy spodziewać się, że Shotton będzie się rozwijał w podobnym kierunku. Osobowość mu się nie zmieni, ale porównanie kluczowych atrybutów, może nam dać odpowiedź w jakim kierunku będzie się rozwijał. A to już może mieć znaczenie podczas powierzania mu określonych zadań w defensywie.

Teraz możemy z czystym sumieniem wrócić do analizy poszczególnych roli.

Zaczniemy od roli ofensywnego obrońcy, która wydaje się być najlepszą dla Shottona skoro potrafi grać jako napastnik. Nic bardziej mylnego.
Ofensywny obrońca (gra w linii 1) musi być wyposażony w następujące atrybuty: podania, kreatywność, błyskotliwość, szybkość oraz decyzje. Jak widać wszystkie te atrybuty Shotton ma poniżej 10, co dyskwalifikuje go ostatecznie w tej roli.
Ofensywny obrońca to zawodnik, od którego rozpoczynamy wyprowadzanie akcji. Pełni on rolę pierwszego pomocnika w drużynie. Rio Ferdinand nadaje się niemal idealnie do tej roli.



Co prawda kreatywność i błyskotliwość mogłyby być wyższe, ale nie są one absolutnie kluczowe kiedy powierzamy ofensywną rolę naszemu obrońcy. Powinien on przede wszystkim:

Kreatywność i błyskotliwość pomogą mu w wyszukiwaniu nietypowych rozwiązań i zagrań na wolne pole do wychodzących zawodników ofensywnych.
Jeżeli mamy takiego zawodnika w drużynie to polecamy naszemu bramkarzowi podawać piłkę własnie do niego. Obrońca taki otrzymuje od nas zaś następujące polecenia taktyczne:



Shotton zawiedzie w tej roli. Nie wróci szybko po stracie piłki, będzie miał dużo niecelnych podań, a dodatkowo ewidentny brak umiejętności dośrodkowań skaże go na posyłanie piłki na oślep do przodu.

Przejdźmy więc do roli defensywnego obrońcy. To klasyczna rola środkowego obrońcy grającego w linii 1. Takiemu obrońcy przydają się atrybuty: skoczności i gry głową, szybkości i przyspieszenia oraz przewidywania.

Shotton jest pod tym względem co najwyżej przeciętny. Przyzwoite przyspieszenie pozwoli mu na wyprzedzenie napastnika podczas startu do piłki, ale na dłuższym dystansie będzie tracił, tym bardziej, że jest dość ciężki (85kg). Podobnie przyzwoita skoczność nie idzie niestety w parze z dobrą grą głową. W powietrzu jednak będzie lepszy przez wzgląd na wysoki wzrost (191cm). Przewidywanie jest jego silną stroną i w przyszłości może zdecydować o tym, że Shotton będzie grał w stylu Dicksona Choto.

Defensywny obrońca musi posiadać ww. umiejętności rozwinięte w podobnym stopniu co napastnik, którego przyjdzie mu neutralizować. Nie posiada on przy tym żadnych zadań w ofensywie (prócz co najwyżej udziału przy stałych fragmentach gry w ataku, o czym będzie jeszcze podczas jednej z kolejnych lekcji).

Nieco mniej skomplikowaną rolę w drużynie odgrywa stoper. Jest on naszą ostatnią instancją obrony (gra na środku w linii 0). Ze względu na powierzone mu zadania ubezpieczania linii defensywnej charakteryzuje się ograniczoną swobodą ruchów. Trzy najważniejsze atrybuty dla zawodnika na pozycji stopera to: przewidywanie, decyzje oraz agresja i waleczność. Przede wszystkim musi mieć on umiejętność czytania gry oraz odważnego naprawiania błędów obrony. Parametry szybkościowe czy techniczne nie odgrywają tu kluczowej roli, gdyż stoper gra na ograniczonej powierzchni, a jego interwencje z reguły ograniczają się do wybijania piłki.

Shotton tylko przewidywanie oraz waleczność ma na przyzwoitym poziomie. Słabsze w tym względzie agresja oraz decyzje nie pozwalają mu zbytnio ufać w tej roli, tym bardziej, że nie posiada on umiejętności gry na tej pozycji w informacji o swoim ustawieniu. Na pewno lepszym zawodnikiem do tej roli będzie nasz Michał Żewłakow.

Pamiętajmy również, że dla stopera najważniejszym spośród wszystkich atrybutów jest siła. Polecenia taktyczne wydawane stoperowi mogą wyglądać tak:

Ostatnia rola jaką możemy powierzyć naszemu środkowemu obrońcy to libero. To najbardziej wyrafinowana rola spośród wszystkich omówionych powyżej. Posiada ona wszelkie cechy ofensywnego obrońcy, a jednak umiejscowiona jest na boisku z tyłu za linią obrony. Dość powiedzieć, że obecnie na boiskach Europy niezmiernie rzadko spotyka się klasycznych libero.

Libero gra w linii 0 na identycznej pozycji jak stoper. Rożnica pomiędzy tymi dwoma rolami wynika z powierzonych zadań. Libero również pełni rolę ostatniej instancji, ale w momencie przejęcia piłki otrzymuje od nas polecenie wsparcia pomocników, więc przechodzi do linii 2 i występuje poniekąd w roli defensywnego pomocnika. Dzieje się tak jednak tylko podczas posiadania piłki. Gdy ją tracimy szybko wraca na swoją pozycję tj. za linię obrony.

Tym samym dobry libero musi posiadać największą liczbę rozwiniętych atrybutów spośród wszystkich obrońców. Jest graczem najbardziej wszechstronnym, z reguły doświadczonym z dobrym przeglądem pola oraz bardzo często z umiejętnością gry jako wolny elektron. Najważniejsze atrybuty to: technika i drybling, przewidywanie i decyzje, podania i gra z pierwszej piłki, kreatywność i błyskotliwość, ale także szybkość i przyspieszenie oraz współpraca i pracowitość.

W świetle powyższego komentowanie wartości Shottona jako libero mija się z celem. Najznakomitszym przykładem współczesnego libero jest w FM John Heitinga, ale zachowując odpowiedni umiar we własnych oczekiwaniach uda Wam się za każdym razem znaleźć kilkudziesięciu dobrych kandydatów do tej roli na miarę każdej kieszeni.



Rola libero jest połączeniem wsparcia zarówno dla obrony jak i pomocy. Kiedy atakujemy zyskujemy defensywnego pomocnika, kiedy się bronimy mamy stopera. Libero w momencie przejęcia piłki najczęściej przechodzi z nią przez linię obrony i rozpoczyna atak tak jak się to dzieje w przypadku ofensywnego obrońcy z tą wszakże różnicą, że libero pozostawiamy więcej swobody w kreowaniu ataku, bo nawet w przypadku utraty piłki nie jest on jednym z filarów obrony, a raczej jej wzmocnieniem. Dlatego jest to z reguły piąty obrońca.

Niezależnie od przypisanej im roli to właśnie środkowi obrońcy są najczęściej winowajcami nieudanych pułapek ofsajdowych. Dzieje się tak oczywiście z różnych powodów. Czasami to polecenie ścisłego krycia zawodzi (odradzam jeżeli chodzi o szybkiego napastnika z wysoką umiejętności gry bez piłki), czasami polecenie gry pułapkami ofsajdowymi przy jednoczesnym cofnięciu całej linii obronnej, czasami... ale o tym jeszcze będzie podczas lekcji poświęconej w całości ofsajdom. Podczas dzisiejszej lekcji warto jednak zaznaczyć, że jeżeli chcemy, aby nasi obrońcy potrafili skutecznie stosować pułapki ofsajdowe muszą posiadać dodatkowe atrybuty, które za to odpowiadają (tzn. poza tymi kluczowymi wymienionymi na początku dzisiejszej lekcji). Są to: współpraca, przewidywanie, przyspieszenie oraz decyzje. Jeżeli któryś z Waszych obrońców nie posiada zbyt wysokich wartości tych atrybutów, nie dziwcie się, że ciągle „zasypiają” podczas ofsajdów.

Kończąc powoli dzisiejszą lekcję o środkowych obrońcach warto wspomnieć, że to z reguły ich błędy będą was przyprawiać o palpitację serca, warto więc otaczać się prawdziwymi profesjonalistami, pracowitymi i zdeterminowanymi, którzy nie będą lecieć z płaczem do gazet po każdej Waszej krytycznej wypowiedzi.

Podsumowując naszą dzisiejsza lekcję trzeba przyznać, że Shotton jest wyjątkowym egzemplarzem i nie znajdziecie na szczęście zbyt wielu takich w FM (co najwyżej kilku!). Większość środkowych obrońców dostępnych w grze posiada umiejętności predestynujące ich do gry w określonej roli.

Nie obserwowałem Shottona przez moich scoutów, więc nie wiem czy posiada jakiś potencjał, ale podczas inwestowania w tego zawodnika stawiałbym jednak na jego atrybuty fizyczne. Przy swoich warunkach fizycznych jest dość silny i zwinny, a wytrzymałość i równowaga sprawiają, że będzie twardo grającym obrońcą. Jeżeli jednak podczas treningów rozwiną mu się umiejętności decyzji, przewidywania oraz koncentracji polecałbym Wam trenowanie mu nowej pozycji – stopera. Jeżeli posiada on dodatkowo umiejętność wszechstronności, to po kilku latach gry na tej pozycji może być świetną ostatnią instancją Waszej obrony (Jaap Stam?).

Podczas kolejnej lekcji zajmiemy się bocznymi obrońcami.

Do zobaczenia.