Gareth Millward, znany bardziej jako Millie, to znany w świecie Football Managera redaktor serwisu FM-Britain, który jest jednocześnie jednym z autorów słynnych poradników taktycznych rodem z Wysp. Historyk z wykształcenia, członek zespołu betatesterów FM, stały współpracownik Sports Interactive, a do tego przesympatyczny człowiek.

Naszą rozmowę przetłumaczył Kolazontha, który miał już okazję zetknąć się bliżej z pracą Garetha przy tłumaczeniu Teorii Taktycznych '10. Teraz, jako nasz Dyplomata, nawiązał kontakt z redakcją FM-Britain, dzięki czemu wywiad mógł dojść do skutku.

CM Revolution: Na początku muszę złożyć na Twoje ręce gratulacje - świetne poradniki taktyczne, które publikuje Wasz zespół, okazały się niezwykle popularne w naszym kraju. Najlepszym, można by rzec przełomowym, są Teorie Taktyczne. Skąd pomysł na stworzenie tak długiej pracy poświęconej FM-owej taktyce?

Gareth "Millie" Millward: Dziękuję bardzo za słowa uznania. Pomysłodawcą całego projektu był Richard Claydon, znany bardziej jako wwfan. W 2006 roku, po skończonej magisterce, Richard miał sporo wolnego czasu. Wszystko zaczęło się od skrytykowania silnika meczowego i jego działania na oficjalnym forum Sports Interactive. Richard chciał pokazać, jak bardzo jest on wadliwy. Podczas analizy odkrył, że silnik meczowy jest dużo bardziej zaawansowany i skomplikowany niż wydawało mu się na początku. I tak krok po kroku powstały teorie, które posłużyły do stworzenia pierwszej wersji poradnika, czyli Teorii i Ram Taktycznych 2006.

Ja również mam swój skromny udział w tym przedsięwzięciu – początkowo byłem testerem i resercherem. Natomiast przy tworzeniu Teorii Taktycznych '10 miałem za zadanie przelać myśli Richarda na papier. To właśnie dzięki niemu wiemy tak dużo o FM-ie. Nie skłamię chyba, jeśli powiem, że całe FM-Britain zaadoptowało jego teorie i sposób testowania silnika meczowego. Spójrzcie tylko na listę płac – są na niej ludzie, którzy od pięciu lat wnoszą swój wkład w rozwój i tworzenie tej serii poradników.

Jaka była rola forumowiczów Sports Interactive i FM-Britain w tworzeniu TT10?

TT10 to projekt tworzony przez członków zespołu, który nazywamy „Think Tank” – są to ludzie z FM-B, którzy interesują się sposobem działania silnika meczowego i kiedyś pomagali innym forumowiczom w ich problemach związanych z grą. Wielu z nich obecnie udziela się niezbyt regularnie i raczej można na nich trafić w zupełnie innych miejscach.

Pod przewodnictwem Richarda usiedliśmy nad całym materiałem i poddaliśmy dyskusji poszczególne elementy – co powinno zostać, a co jest zbędne. W przeciągu mniej więcej miesiąca z ogólnego i niezbyt precyzyjnego tekstu powstał (moim zdaniem świetny) poradnik. Bez chłopaków nie byłby on nawet w połowie dobry jak jest obecnie. The next Diaby, playmaker, Crouchaldinho, zagallo, cagiva, Abramowich i wielu wielu innych – bez nich ten poradnik na pewno by nie powstał. Dlatego z tego miejsca chciałbym im bardzo podziękować za wsparcie i włożony wysiłek. Czytelnicy również nas bardzo mocno wspierali – było ich tak dużo, że nie sposób ich wszystkich wymienić po imieniu.

Jakich publikacji taktycznych będziemy mogli spodziewać się w najbliższym czasie na FM-Britain?    

Obecnie pracujemy nad kilkoma projektami. Oczywiście TiRT 2011, jak również artykuły Biblii Taktycznej, które będziemy chcieli regularnie publikować wiosną i latem. W przyszłym miesiącu planujemy wydać poradnik traktujący o kwestiach związanych z zarządzaniem drużyną – niedługo planujemy jego oficjalną zapowiedź.

Na czym polega współpraca pomiędzy Wami, twórcami poradników taktycznych a Sports Interactive?

Naszą współpracę z SI nazwałbym współpracą pojedynczych jednostek, ale dzięki wpływom Richarda na betatesty, coraz częściej mamy okazję do kontaktu i wspólnej pracy z ludźmi z SI. Dzięki temu, że Richard miał wpływ na tworzenie Kreatora Taktyk w FM10 i FML, ja mogłem uczestniczyć w jego testach. Poradniki z naszej strony, a w szczególności TiRT 09, posłużyły jako podstawy do zbudowania Kreatora, który był testowany przez wielu ludzi, którzy niekoniecznie musieli mieć wcześniej styczność z serią TiRT. To pokazuje, jak wiele wysiłku zostało włożone w stworzenie nowego systemu.

Poza tym jesteśmy w bardzo dobrych stosunkach z SI. Nasz wkład w budowę silnika meczowego jest nagradzany możliwością udziału w betatestach, co daje nam sposobność do lepszego przyjrzenia się wszelkim technicznym i taktycznym zawiłościom pojawiającym się w grze. Oczywiście nie wiemy wszystkiego. Paul Collyer nie ujawnił nam wszystkich sekretów dotyczących silnika meczowego.

Jesteś specjalistą od taktyki, zadam więc pytania dotyczące ściśle tego elementu gry. Jaki wpływ na grę zespołu mają ustawienia dotyczące rywala? Czy istnieje jakiś schemat, którego powinni się trzymać menedżerowie?

Naprawdę lubię ten element gry. Wpływ instrukcji można odczuć przede wszystkim wtedy, gdy przeciwnik gra inną niż formacją niż nasza. Na przykład, ostatnio gram ustawieniem bez skrzydłowych, ponieważ nie dysponuję środkami na zakup dobrych zawodników na tą pozycję. Ustawiam więc instrukcje tak, aby moi zawodnicy grali pressingiem i kryciem na szeroko ustawionych graczach drużyny przeciwnej. Instrukcje dotyczące rywala są również użyteczne w organizowaniu gry w poszczególnych sektorach boiska. Można grać pressingiem na pomocnikach tak, aby wytrącać ich z rytmu, albo też środkowym obrońcom ustawić ostry odbiór, co może zwiększyć popełnienie przez nich błędu.

Nie mam jakiegoś określonego schematu, który byłby przeze mnie zawsze używany, ale uważam, że jeśli widzisz jakieś problemy w którymkolwiek sektorze boiska, to dzięki odpowiednim instrukcjom możesz im szybko i skutecznie zaradzić.

Wielu graczy narzeka na brak wyników w meczach rozgrywanych na własnym stadionie, ponadto nawet będąc faworytem często miewa się problemy ze zdobyciem choćby jednego punktu. Z czego wynika taki stan rzeczy? Brak motywacji?

Może być wiele przyczyn. Każdy mecz jest inny, każdy zespół jest inny, a poszczególni rywale mogą mieć inny pomysł na grę. Jednak jeśli wygrywasz z zespołami na podobnym poziomie, ale nie możesz sobie poradzić ze słabszymi rywalami na własnym boisku, to w grę wchodzą dwie rzeczy. Po pierwsze motywacja – możesz to sprawdzić na jednym z widgetów w trybie TV. Drugą kwestią może być przyjęta przez menedżera strategia – jeśli ostro atakujesz w meczu przeciwko drużynie, która skupia się na obronie, to możesz mieć problemy z przebiciem się przez blok defensywny. OK, jeśli grasz przeciwko ofensywnie ustawionej ekipie, to taka strategia będzie przynosić skutki. Ale jeśli drużyna stawia na obronę Częstochowy, to warto być bardziej cierpliwym w budowaniu ataków. Pomocna może tu być Kontrola, lub troszkę głębsza gra – dzięki temu łatwiej będzie Ci otworzyć obronę rywala.

A silnik meczowy? Przyjęło się, że wszelkie niepowodzenia w meczach są "zwalane" przez fanów na grę, jej budowę. Czy słusznie?

Osobiście uważam, że problemem wielu graczy jest to, że tworzą oni taktykę, a nie plan taktyczny, pozwalający na radzenie sobie z różnymi sytuacjami na boisku

Moim zdaniem nie. Powiedziałbym, że silnik meczowy staje się coraz lepszy. Trudniej go rozpracować? Możliwe. Z każdą kolejną odsłoną jest coraz mniej prawdopodobne, że pojawi się coś takiego jak „Diablo”, które totalnie odsłaniało wszelkie słabości silnika. Jako że staje się on coraz bardziej realistyczny, trzeba szukać realistycznych rozwiązań dla prawdziwych problemów. Osobiście uważam, że problemem wielu graczy jest to, że tworzą oni taktykę, a nie plan taktyczny, pozwalający na radzenie sobie z różnymi sytuacjami na boisku. Silnik meczowy i sztuczna inteligencja stawiają poprzeczkę dość wysoko – nie wystarczy już analiza silnika meczowego i znalezienie jego słabych punktów. Trzeba wykazać się tym, że nadajesz się na trenera i stratega, a co za tym idzie  czy umiesz podejmować odpowiednie decyzje taktyczne.

Czy to sprawia, że gra jest bardziej przyjemna? Dla niektórych pewnie nie. Myślę, że jest to realne wyzwanie dla SI. Czy są za pełną, prawdziwą symulacją, czy opowiadają się za prostotą, która była wcześniej. Nie uważam, że jedna drogą jest „lepsza” od tej drugiej, ale wiem, w jaki sposób chcę grać.

Jakie są Twoje odczucia dotyczące Kreatora Taktyk i poleceń z ławki? Zbędne dodatki, czy może bardzo przydatne w pracy menedżera narzędzia?

Zdecydowanie bardzo przydatne narzędzia. Pomagają radzić sobie w różnych sytuacjach w dużo prostszy sposób niż przestawianie suwaków. Całkowicie porzuciłem wspomniane suwaki na rzecz wspomnianych przez Ciebie poleceń z ławki i wcale za nimi nie tęsknię. Poza stałymi fragmentami, uważam KT za wspaniałą rzecz.

Zostając przy Kreatorze - jak możesz porównać przydatność tego elementu w stosunku do słynnych "suwaków", z których korzystaliśmy we wcześniejszych wersjach?

Suwaki zawsze dadzą graczowi większą kontrolę. Nigdy nie rozumiałem ludzi, którzy na to narzekają.

Sednem sprawy jest szybka i efektywna  zmiana strategii, dzięki której możemy reagować na to, co robi przeciwnik. Kreator Taktyk umożliwia nam właśnie takie zmiany i myślę, że to jest największy atut tego elementu gry. Jeśli Twoja gra zaczyna opierać się na podejmowaniu czysto piłkarskich decyzji (kiedy grać ofensywniej), a nie polega na myśleniu o suwakach (kiedy przesunąć suwak nastawienia lub szerokości gry) to znaczy, że myślisz o grze  jak o prawdziwym futbolu. Wierzę, że można z równym powodzeniem używać Kreatora i Poleceń jak i suwaków. Wszystko zależy od tego, jakim jest się typem gracza. Zawsze będą gracze, którzy będą używali tylko i wyłącznie suwaków. Jednak pozwolenie Kreatorowi na manipulowanie suwakami za nas jest ogromnym krokiem w przód. Przynajmniej w mojej opinii – oczywiście jestem absolutnie stronniczy, jeśli chodzi o ten element rozgrywki.

Sądzisz, że również w FM-ie pojawi się coś takiego jak kreator stałych fragmentów gry? Mogłoby to ułatwić nieco rozgrywkę, gdyż nadal wiele opcji związanych z rzutami wolnym i rożnymi pozostaje niezrozumiałymi przez graczy.

Stałe fragmenty potrzebują kompletnej przebudowy. Mam nadzieję, że nie będzie to tylko kreator stałych fragmentów  - chciałbym, żeby obecny system stałych fragmentów został całkowicie wyrzucony i zastąpiony czymś, co w większym stopniu będzie oddawać realny sposób rozgrywania stałych fragmentów w grze.

Jaka jest szansa na "przeniesienie" efektywnej, sprawdzonej taktyki z FM 2009 do FM 2010? Czy silnik meczowy zmienił się na tyle, żeby konieczne było tworzenie zupełnie nowego ustawienia do nowej wersji gry, pod inne realia?

Z technicznego punktu widzenia oczywiście nie jest to możliwe. Można jednak ręcznie przenieść swoje ustawienia z poprzedniej wersji (co jest denerwujące, ale jest to możliwe). Ale czy będą one działać? Jeśli są oparte na założeniach taktycznych, a nie wykorzystywaniu braków w silniku meczowym to powinny w jakimś stopniu zdawać egzamin. Ale w tej wersji przeciwnik ma mnóstwo różnych stylów gry, więc nie mam pewności czy taka taktyka zadziała w każdej sytuacji. Znowu wracamy do dyskusji pomiędzy tymi, którzy traktują silnik meczowy jako pole do popisu dla swoich zdolności taktycznych i umiejętności przystosowywania się do różnych sytuacji oraz tymi, którzy tylko  chcą załadować jedną taktykę, dzięki której chcą wygrywać większość meczów, bez patrzenia na pozostałe aspekty gry.

Z tego co wiem, interesujesz się przeniesieniem realiów prawdziwego świata piłki nożnej na te FM-owe. Czy FM 2010 daje możliwość dokładnego odwzorowania wszelkich aspektów, z którymi mamy do czynienia na co dzień?

Niestety, nie do końca. Krycie w FM10 nie odzwierciedla swojego realnego odpowiednika i było to już poruszane na bardzo wielu forach. Również odwzorowanie podań nie oddaje do końca prawdziwych zachowań piłkarzy. Zmiana pozycji i jej zabezpieczanie – nad tym również można byłoby pomyśleć.

Ale FM staje się coraz bardziej doskonalszy pod tym względem. Dodatek do TT10, który zbiera w całość wiedzę taktyczną  naszych forumowiczów pokazuje, że w pewien sposób można odwzorować realne taktyki używane przez zespoły na co dzień. Wydaliśmy już jeden update tego dodatku i w planach mamy kolejny. Mam też nadzieję, że ludzie będą dzielić się swoimi wrażeniami, będą opisywać to, czego im brakuje. Dzięki temu SI będzie mogło zacząć prace nad kolejnymi ulepszeniami silnika meczowego.

Wracając jednak do źródeł - skąd wzięła się u Ciebie pasja do FM-a? Próbowałeś swoich sił w innych menedżerach?

Kiedy byłem młodszy, grałem w wiele różnych managerów – Ulimate Soccer Manager, Premier Manager, Premier League Manager i wiele innych. Ale CM 01/02 był moim ulubionym, aż po 4 latach przemogłem się i kupiłem FM-a 2006. Nigdy nie patrzyłem wstecz. Kocham kierunek rozwoju tej gry, głębię bazy danych, to, że Ronaldo nie ma wszystkich atrybutów na 20 oraz troskę o detale. I co najważniejsze – pomimo żartów i docinków, FM jest dużo mniej zabugowany niż którykolwiek managerów, w które grałem.

Myślę, że najwspanialszą rzeczą jest tutaj społeczność. Dołączyłem do forum SI kiedy kupiłem FM-a 2006 i pokochałem rozmowy na temat mechaniki gry, update’ów , czy na jakikolwiek inny temat. Żadna inna gra, w która grałem (inaczej – żadna piłkarska gra, w którą grałem) nie ma takiej społeczności. Jeśli się chwilę nad tym zastanowić, to jest to coś wspaniałego.

Będąc tak doświadczonym graczem i specjalistą od taktyki na pewno odnosisz niemałe sukcesy w grze. Jak idzie Ci gra w FM-a, jakimi osiągnięciami możesz się pochwalić?

No cóż, największe sukcesy... Jestem zaprawionym w bojach menedżerem, ale to nie znaczy że mam na koncie jakieś spektakularne sukcesy. Myślę, że wygranie dwa razy pod rząd Ligi Mistrzów z Arsenalem, a potem przeskoczenie do Barcelony i wygranie Pucharu UEFA to mój najlepszy save. To były całkiem udane 3 sezony. Ale moim ulubionym save’em jest ten z rumuńskim UTA Arad. Z kandydata do spadku, w ciągu 3-4 sezonów zrobiłem mistrza kraju. Potem dostałem ofertę z Szachtara, gdzie spędziłem 2 sezony. Nie przegrałem ani jednego spotkania na Ukrainie – ani w lidze, ani w pucharach. Moją jedyną porażką był mecz z Realem na Bernabeu, w półfinale Ligi Mistrzów. Może niezbyt imponujące, ale dla mnie najważniejsze jest to, że dawało mi to radość z gry.

Może uchylisz Czytelnikom CM Revolution rąbka tajemnicy i zdradzisz kilka przydatnych wskazówek, które sam wykorzystujesz grając w FM 2010, a mogłoby się przydać naszym użytkownikom?

Podejrzewam, że najważniejszą rzeczą, która pomaga mi w grze, jest czytanie o futbolu i oglądanie go pod względem taktycznym, czy to na stadionie, czy przed telewizorem

Myślę, że większość moich sekretów wypaplałem już na FM-B. Nie jestem typem gracza, który samemu szuka wszystkich rozwiązań – raczej albo gdzieś o czymś przeczytam, albo coś jest wynikiem dyskusji z innym graczami.

Podejrzewam, że najważniejszą rzeczą, która pomaga mi w grze, jest czytanie o futbolu i oglądanie go pod kątem taktycznym, czy to na stadionie, czy przed telewizorem. To sprawia, że patrzysz na pewne rzeczy w inny sposób (to jest coś, czego nauczyłem się będąc sędzią piłkarskim). Zwracaj uwagę na ruch, finezję w ustawieniu i inne kwestie, a nie tylko podziwiaj dryblingi w wykonaniu Ronaldo czy Torresa. Patrz na rzeczy krytycznie – obserwuj zachowanie graczy, to jak grają bez piłki. Jeśli będziesz w ten sposób oglądał prawdziwy futbol, to Twoje obserwacje pomogą Ci w grze w wirtualnym świecie. Jeśli zidentyfikujesz problem to rozwiązanie go przyjdzie Ci bez trudu.

Czy masz swoich ulubionych zawodników w grze, których starasz się sprowadzać na początku każdej rozgrywki do swojej drużyny?

Z reguły gram w niższych ligach, wiec nie mam jakiegoś zestawu piłkarzy, których regularnie kupuję. Legendami dla mnie się zawodnicy tacy jak Leam Coyne, który zdobył mnóstwo bramek w moim Vauxall Motors w drodze z BSN do wyższych klas rozgrywkowych. Albo Vladimir Illie, który zdobył 25 bramek w walce o drugi tytuł mistrza Rumunii. Jeśli chodzi o grę w wyższych ligach, to mam sentyment do Dario Srny (20 goli i tyle samo asyst w jednym sezonie w FM06) i Miguela Veloso w FM09. Ogólnie dobieram zawodników pod taktykę i nie kieruję się ich reputacją i nazwiskiem.

Wracając jednak do świata rzeczywistego - jak sądzisz, jakie zmiany zajdą w taktykach drużyn we współczesnej piłce? Czy można zauważyć jakieś szczególne tendencje, drogę, którą obiorą piłkarscy stratedzy w przyszłości?

Najbardziej oczywistą tendencją jest zacieranie się granicy pomiędzy atakującymi pomocnikami a napastnikami. Wydaje mi się również, że gra staje się coraz bardziej oparta na przygotowaniu fizycznym, a jednocześnie pojawiają się gracze, którzy mogą grać w dowolnym miejscu w ataku.

Również trend ze stosowaniem szeroko ustawionych napastników schodzących do środka pola jest całkiem interesujący. Ale najlepiej o takie rzeczy pytać Jonathana Wilsona, dziennikarza z The Guardian. Jest on twórcą kilku ciekawych teorii dotyczących piłki nożnej, jak również autorem książki „Odwracając piramidę” oraz „Za kulisami”. Pierwsza to historia i rozwój taktyki, druga to opowieść o wschodnioeuropejskim futbolu widzianym oczami angielskiego dziennikarza. W obu można znaleźć ciekawe dyskusje na temat strategii i przyszłości futbolu. Nie wiem tylko, czy są one dostępne w Waszym języku [sprawdziłem i nie ma, o oryginał w Polsce też będzie trudno - przyp. Kolazontha].

W TiRT 09 starano się odwzorować strategię rzeczywistych menedżerów, między innymi Kevina Keegana czy Alexa Fergusona. Czy niedługo będziemy mogli mówić o nowych stylach taktycznych, np. stylu Guardioli, Laurenta Blanca czy Didiera Deschampsa?

Cóż, przede wszystkim Blanc z pewnością jest lepszym strategiem niż Keegan!

Myślę, że tak. To ciekawe zjawisko – oglądać tylu byłych piłkarzy dobrze radzących sobie na ławkach trenerskich w wielu klubach. Przypuszczam, że Guardiola, Blanc, Deschamps, Rijkaard, Klinsmann (który nie radzi sobie jeszcze tak dobrze) i kliku innych, to pierwsi z „generacji Champions League”, którzy powiesili buty na kołku. Są znani i bogaci już w momencie przychodzenia do danego klubu. W porównaniu do Wengera, Fergusona lub Redknappa to zupełnie inni menedżerowie. Jasne, że są trenerzy tacy jak Clough, Łobanowski czy Cruigg, którzy mieli czas swojej piłkarskiej świetności. Ale zarabiają grosze w porównaniu do innych a ich reputacja też jest dużo, dużo niższa. Blanc był legendą nawet przed objęciem posady w Bordeaux. Myślę, że to pomogło mu zbudować wizerunek profesjonalisty zanim po raz pierwszy stanął przy tablicy taktycznej. Dodatkowo odniósł kilka sukcesów, co sprawiło, że natychmiast stał się bohaterem mediów. Myślę, że będziemy o nich mówić w przyszłości. Uważam, że to pokolenie trenerów będzie odnosić sukcesy szybciej, niż robiły to poprzednie generacje. To może prowadzić do powstawania bardzo różnych stylów gry, gdyż zamiast uczyć się od poprzedników i zdobywać doświadczenie w małych klubach, dostają pod opiekę renomowane firmy i prowadzą je w stylu, z jakiego byli znani jako piłkarze. To będzie coś interesującego – czy doprowadzi to do hegemonii na czołowych miejscach, czy też będzie przyczyną wielu eksperymentów z nowymi stylami gry w zespołach, na których czele stoją relatywnie młodzi menedżerowie.

Czy toczycie w redakcji FM-Britain boje grając w FM-a w sieci? Jeśli tak, to kto jest najlepszy?

Nie w tym momencie. Mieszkamy w bardzo różnych miejscach i mamy kompletnie inne życie prywatne, więc trudno jest nam się zgrać. Richard jest w Sydney, ja pracuję w Londynie, The next Diaby, czyli Matt vom Brocke, mieszka w Niemczech. Jestem pewien, że gdybyśmy grali w sieci, nie czułbym się zbyt pewny siebie. Kilka razy miałem okazję zagrać z Richardem w FML. Choć z  reguły jestem w stanie wyciągnąć zwycięstwo z wyniku 0:0, to Richard bez problemu ze mną wygrywał.

Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia w grze w FM-a i tworzeniu kolejnych, świetnych poradników.

Nie ma za co. Chciałbym podziękować CM Revolution za przetłumaczenie naszego dzieła, dzięki czemu trafiło ono do większej liczby fanów. Bardzo doceniamy Wasz wysiłek. Życzę powodzenia na Euro 2012! Miejmy nadzieję, że Anglia też tam zagra, a my spotkamy się gdzieś na trybunach.