Programistów Sports Interactive cechuje wręcz anielska cierpliwość. Ile lat można bowiem wysłuchiwać narzekań miłośników Football Managera z całego świata? Niestety, a może stety, pracownicy SI Games bawią się w prowadzenie ogólnodostępnego forum, toteż codziennie stają naprzeciw takiemu wyzwaniu. Każdego dnia zarzucani są kolejnymi pomysłami na rozwój gry. Można je podzielić na cztery większe grupy. Pierwsza to tzw. idiotyzmy, a więc idee, o których autorzy napisali zanim, miejmy nadzieję, zdążyli naprawdę nad nimi pomyśleć. Druga, która wraz z pierwszą jest konsekwentnie odstawiana do lamusa, to pomysły z piekła rodem: tak genialne, że aż technicznie niemożliwe do wykonania - przynajmniej dopóki komputer nie potrafi samodzielnie myśleć. Kolejna grupa to pomysły akceptowalne i realne - mające szansę na zaistnienie w grze. Ostatnia, czwarta grupa, w zasadzie zawiera się w poprzedniej, jednak są to pomysły powtarzane tak często, że zasługują na odrębne miejsce w szeregu. Chodzi oczywiście o ideę wprowadzenia do Football Managera trybu 3D. Na niej właśnie chcemy się poniżej skoncentrować. Trzeci wymiar w FM bowiem zawsze miał tyluż zwolenników, co przeciwników. Jak się okazuje - nawet w obrębie jednej redakcji zdania mogą być podzielone...

***

R: Dawno, dawno temu, w czasach kiedy na komputerach królował jeszcze CM 01/02, toczyła się zawzięta dyskusja wśród CeeManiaków dotycząca trybu 2D w ich ukochanej grze. Przeciwników było wielu, jednak bardzo szybko zamienili się w zwolenników, po zobaczeniu jak dobrą robotę wykonali panowie z SI Games. Wszystko wyglądało bardzo ładnie, piłka latała od zawodnika do zawodnika i w końcu dostawaliśmy obraz tego, co dotychczas ukrywało się pod postacią zwykłych zdań. Jak wiemy, historia lubi zataczać koło i teraz stajemy przed takim samym dylematem jak kilka lat temu, jednak teraz w roli głównej występuje nie tryb 2D, a 3D. Wszyscy przeciwnicy przeniesienia się o jeden wymiar wyżej powinni jednak przypomnieć sobie sytuację, którą opisałem przed chwilą i zaufać programistom z SI Games, którzy na pewno postarają się wykonać tak dobrą robotę przy tworzeniu silnika meczowego w trzech wymiarach jak tę, którą wykonali przy trybie 2D. Według mnie będzie to duży krok do przodu, dzięki któremu nie będziemy musieli się martwić o wyższość Football Managera nad innymi grami tego typu, które już ten krok wykonały (Total Club Manager) lub powoli zmierzają w takowym kierunku (Championship Manager 2006). Lepiej zabrać się za tę opcję teraz, kiedy to FM jest jeszcze na fali wznoszącej, niż jak już będzie za późno...

j: Nie przesadzajmy - tryb 2D zaprezentowany w Championship Managerze 4, a więc w swojej pierwotnej wersji, był bardzo daleki od ideału. Przyrost zwolenników drugiego wymiaru jest niewątpliwy, ale nie nastąpił on z dnia na dzień, tylko na przestrzeni paru ostatnich lat, w których czasie był on konsekwentnie, w każdej odsłonie gry, poprawiany. Spora część graczy postanowiła przecież pozostać przy CM3 01/02 i zrezygnowała z zakupu CM4 lub też po jego kupnie i przetestowaniu wróciła do wersji poprzedniej. Nie twierdzę oczywiście, że winne temu jest jedynie wprowadzenie trybu 2D, jestem jednak zdania, że jest to jedna ze składowych. Wprowadzenie drugiego wymiaru wpłynęło na zwiększenie wymagań systemowych i zmniejszenie szybkości ładowania gry, uwidoczniło też wiele niedociągnięć silnika meczowego, które mogły być skutecznie kamuflowane za pomocą komentarza meczowego. Trzeba sobie zdawać sprawę, że wprowadzenie trybu 3D znów obciąży procesory i wielu fanów managera zostanie zmuszonych do zakupu nowego sprzętu. Gra zajmowałaby znacznie więcej miejsca na dysku, zapewne nie mieściłaby się też na jednej płycie instalacyjnej, co akurat jest najmniejszym problemem. Faktem jest jednak, że SI Games nie ma żadnych doświadczeń na polu grafiki trójwymiarowej, a wprowadzenie jej jest technicznie znacznie trudniejsze, niż ma się to z trybem 2D. SI musiałoby się dopiero uczyć, a że człowiek się uczy na błędach, nie obyło się z pewnością bez ogromnych bugów. Czy eFeMowa społeczność wytrzymałaby kolejny eksperyment w stylu CM4? Ja wolę nie ryzykować.

R: Moim zdaniem zdobycie tysiąca fanów, a stracenie setki to jest różnica dość znaczna, a mniej więcej takie proporcje były między tymi, którzy poszli za trybem 2D, a tymi, którzy pozostali przy CM3 01/02. Twierdzenie, że silnik meczowy był nieidealny też mija się z celem w dość dużej odległości, gdyż seria managerów sygnowana przez programistów z SI Games powinna mieć wypisaną informacje na pudełku, że w grze na pewno znajdują się bugi. Ta gra ma po prostu swój specyficzny urok i wszyscy jej fani są pogodzeni z takim stanem rzeczy. Natomiast ukazanie meczu w trzech wymiarach wydaje się dość istotną teraz sprawą, głównie z powodu wcześniej przeze mnie wspomnianej konkurencji, a także zwiększenia realizmu rozgrywki, który to jest dumą panów z SI Games. Menadżerowie na całym świecie nie oglądają meczy swoich podopiecznych z helikoptera zawieszonego nad stadionem, tylko z ławki rezerwowych, skąd mają idealny widok na boisko i mogą dostrzec wszystkie błędy popełniane przez ich piłkarzy. Jeśli to nie byłoby jednym z przełomowych kroków do przełamania bariery pomiędzy światem wirtualnym, a realnym, to nie mam pojęcia co innego mogłoby mieć takie znaczenie. Nie zaprzeczam, że na pewno wymagałoby to trochę lepszych komputerów niż te, które teraz są idealne dla FM 2006, jednak różnica nie byłaby aż tak znacząca. Poza tym myślę, że gracze są przyzwyczajeni do tego, że technologia się rozwija, coraz to bardziej zaawansowane rozwiązania są wprowadzane na ekrany PeCetów, więc co kilka lat trzeba rozbić świnkę-skarbonkę i wybrać się do sklepu komputerowego. Mówiąc krótko - tryb 3D byłby bardzo ważnym krokiem naprzód, który SI Games powinno wykonać, aby utrwalić swe miejsce na pozycji lidera w produkcji najlepszych managerów.

j: Wszyscy wieloletni miłośnicy gier SI Games wiedzą, że każdy kolejny manager będzie miał mnóstwo błędów - tak, ale czy to znaczy, że mamy przejść nad tym do porządku dziennego? Nie! Błędy trzeba twórcom wypominać, bo inaczej przestaną pracować nad ich naprawą. A jeśli idzie o bugi w trybie 2D, to te naprawiane są przecież do dzisiaj. Biorąc więc pod uwagę fakt, że prace nad meczem w widoku dwuwymiarowym rozpoczęły się jeszcze przed premierą CM3 01/02, to trwają one już około 5 lat. A sami twórcy podkreślają, za każdym razem gdy wywoływany jest temat trybu 3D, ciągle jest co poprawiać. Ile czasu zajęłoby więc stworzenie, może nie idealnego, ale przynajmniej grywalnego meczu w grafice trójwymiarowej przez firmę bez żadnych doświadczeń? Football Manager to marka sama w sobie - gra powszechnie uznawana za najlepszą z gatunku managerów piłkarskich (i to mimo tego, że mecz jest pokazany "jedynie" dwuwymiarowo). Miłośnicy serii, tak jak do bugów, przyzwyczajeni są do tego, że dostają produkt numer jeden na rynku. Wprowadzenie trybu 3D jest z tego względu niebezpieczne, bo szanse, że programiści z SI przebiją w tym aspekcie wielokroć bardziej doświadczonych rywali, są naprawdę nikłe. Tym bardziej zaimplementowanie go w sposób "zwiększający realizm", a więc, jak rozumiem Twoje sugestie, pokazanie meczu z jednej kamery umiejscowionej "w oczach" menedżera - choć rozumiem, że było to jakieś przejaskrawienie z Twojej strony. Jednak czy 3D rzeczywiście pomoże nam wyłapać błędy podopiecznych? Być może, ale czy teraz jest z tym jakikolwiek problem? W drugim wymiarze widać przecież wszystko jak na dłoni. Poza tym 2D idealnie pasuje właśnie do Football Managera, do atmosfery tej gry. Twórcy konsekwentnie stawiają nie tylko na realizm, ale na funkcjonalność. Funkcjonalność ponad efekciarstwo. A grafika w trybie 3D mniej lub bardziej kojarzy mi się właśnie z tym ostatnim.

R: Nie, oczywiście że nie powinniśmy przechodzić nad bugami do porządku dziennego, ale nie ma co się nad nimi użalać, bo były, są i być będą. Wydaje mi się także, że jeśli miałbym dostać wraz z Football Managerem tak dobrze zrobiony tryb 3D jak to było w wypadku trybu 2D to byłbym wniebowzięty. Według mnie ekipa, która przeszła ze zwykłych komentarzy meczowych do rozgrywki w dwóch wymiarach, poradzi sobie także z tym trzecim. Skoro firma EA Sports, która dotąd zajmowała się produkowaniem zwykłych "sportówek", potrafiła wziąć się i stworzyć menadżera z wcielonym trybem 3D ze swoich poprzednich gier, to myślę że SI Games może zrobić to samo, tyle że w odwrotnej kolejności. Na pewno zajmie im to trochę czasu, ale znając SI spodziewam się, że prace nad tym mogły się już u nich rozpocząć, tylko my o tym jeszcze nie wiemy. Football Manager ma swoich prawdziwych fanów, którzy zakochali się jeszcze meczach, pokazywanych za pomocą wyświetlanych komentarzy, następnie ich miłość wcale nie zmalała z powodu większych kropek latających za jedną małą kropką, to myślę, że bez problemu przetrwają też próbę trzeciego wymiaru. Starzy gracze nie porzucą FM-a z powodu jego grywalności, nowi zostaną zwabieni poprzez atrakcyjność rozgrywki pod względem graficznym i eFeMowa społeczność będzie coraz większa i silniejsza, tak samo jak SI Games. Funkcjonalność się na pewno nie zmniejszy z powodu piłkarzy w trzech wymiarach, za to atrakcyjność samej gry wzrośnie.

j: Nieużalanie się nad bugami, bo były, są i będą, to przecież właśnie przechodzenie nad nimi do porządku dziennego... Ale mniejsza o to. Nie na miejscu wydają mi się porównania do EA Sports. Electronic Arts to ogromna korporacja, która może pozwolić sobie na wydanie gry o czymkolwiek, bo i tak nie nadszarpnie to ich budżetu. SI Games to firma zupełnie inna. Na początku rodzinna, dziś już mniej, ale nadal panuje w niej ciepła atmosfera, wszyscy się ze sobą znają. Oni nie mogą sobie pozwolić na bubla, bo to może oznaczać dla nich finansową katastrofę. Ale zdania wśród miłośników Football Managera na temat trybu 3D będą chyba zawsze podzielone (nawet po jego ewentualnym wprowadzeniu). Ja nie potrafię sobie wyobrazić tego elementu w grze, może jednak rzeczywiście problem nie leży w 3D, ale w płytkości mojej wyobraźni? Albo może po prostu podświadomie obawiam się komercjalizacji FM-a? Na pewno nie chciałbym, żeby jedynym magnesem przyciągającym nowych fanów gry była grafika meczowa. Bo chyba zgodzisz się, że mimo wszystko nie to jest w tej grze najważniejsze? Z jednej strony więc życzę SI i serii jak najlepiej, chcę żeby co roku sprzedaż rosła, zwłaszcza w Polsce, gdzie stosunek sprzedanych egzemplarzy do liczby fanów jest śmiesznie niski... Jednak z drugiej strony, jeśli ludzie zaczęliby kupować grę tylko ze względu na tryb 3D, to z czasem zatraciłaby ona swoje piękno, atmosferę, którą niewątpliwie posiada. Tego się boję i tego wolałbym uniknąć. Kwestię trybu 3D pozostawiam więc ze swojej strony otwartą. Niech decyduje SI. Ale jeśli wprowadzenie trzeciego wymiaru zniszczy moją grę, to strzeżcie się moderatorzy forum Sports Interactive!

Zdaniem redakcji:

Barton: 3D w Managerze? Nie, nie i jeszcze raz nie! Po pierwsze, sposób prezentacji meczu w formie 2D plus tekst jest dla mnie zupełnie wystarczający i z tego co się orientuję, nie jestem odosobniony w takiej opinii (Reaper, odmieńcu!). Na samą myśl, ile więcej nerwów kosztowałoby mnie oglądanie nieudolnych poczynań moich graczy w trzecim wymiarze, robi mi się słabo, a dość powiedzieć, że gdy patrzę na zwykłe kulki, moje serce ledwo się trzyma. Poza tym, tak czy inaczej, SI nie jest w stanie i pewnie długo nie będzie, zrobić tak grywalnego i generalnie odbugowanego trybu 3D, który byłby zsynchronizowany z grą do tego stopnia, żeby w pełni zadowolić graczy. Jednym zdaniem - kiedy chcę sobie pograć w piłkę, włączam jej symulator np. PES lub FIFĘ, a kiedy chcę decydować o piłce, kierować drużyną, włączam Football Managera. Kto wie, może nowe odsłony Total Club Managera czy też menago od Konami zmienią mój pogląd na tą sprawę, jednak póki co: nie!
 
Brudas: Tak, chciałbym, aby w FM-ie zaistniał w końcu tryb 3D. A to z prostego względu - uwielbiam eksperymentować z różnego rodzaju rozwiązaniami taktycznymi, a tryb 2D moim zdaniem nie odzwierciedla w pełni wydarzeń na boisku. Jestem jednak zdania, że tryb ten trzeba przygotować bardzo starannie, ażeby nie było problemów z błędami, tak jak w przypadku trybu 2D.

Robi Robson: Jestem zdecydowanym przeciwnikiem trybu 3D w Football Managerze. Po pierwsze, obecne komputery domowe nie są w stanie wygenerować rzeczywistego wyglądu wszystkich zawodników z bazy FM. Jakoś średnio jestem zainteresowany oglądaniem np. samych blondynów w meczu ligi RPA. Po drugie, stworzenie odpowiednio realistycznego engine'u meczowego jest mało prawdopodobne. I w końcu po trzecie: czym byłby FM bez tej odrobiny wyobraźni, którą musimy uruchomić prowadząc Lecha, Cracovię czy Wisłę? Dawniej wystarczał nam nawet sam tryb tekstowy. Według mnie tryb 2D spełnia idealnie swoją rolę i w zupełności wystarcza.

SZk: Jestem tradycjonalistą, więc tryb 3D uważałbym za krok w złą stronę. Sądzę, że widok dwuwymiarowy w zupełności wystarcza do kontrolowania taktyki zespołu. Poza tym nie zapominajmy o względach praktycznych - tak ogromną bazę danych łącznie z ciężkim trybem 3D byłby w stanie wczytać chyba tylko komputer w Pentagonie...

***

A jakie są Wasze opinie?