Koń jaki jest, każdy widzi – jest to jedno z moich ulubionych przysłów. Ostatnio używam go trochę rzadziej, bo modny stał się cytat z klasyka: „oczywista oczywistość”. Jednak obie sentencje używane są jako określenia stanu rzeczy, który rozumiany może być tylko w jeden sposób. A co jeśli każdy zaczyna widzieć innego konia, a oczywistość przestaje być tak jednoznaczna? Czy to oznacza, że żyje nam się lepiej czy wręcz przeciwnie? W ostatnich miesiącach niejednokrotnie dawałem upust swoim emocjom, popełniając kolejne Przystanki hipochondryka. Dzieliłem się z Wami rozgoryczeniem wywołanym Football Managerem 2008, ale także nadziejami związanymi z wersją „zero-dziewięć” i byłem najszczęśliwszym człowiekiem mogąc testować, a także opisać, najnowsze dzieło programistów SI. Po premierze dema okazało się, iż w ogólnym rozrachunku gracze zgadzają się z opiniami wyrażonymi przeze mnie na temat produktu, jednak zdania są naprawdę podzielone. Optymizmowi związanemu z modułem transferowym, silnikiem meczowym i szeroko pojętej grywalności towarzyszy polowanie na błędy. Wszyscy z pewnością liczyliśmy się z faktem, iż pojawią się koszty tak znaczącego rozwoju, jednak czy na pewno są one aż tak poważne? Postanowiłem oddać głos Wam – graczom, prezentując poniżej zbiór cytatów z Forum CM i CM Revolution. Grzelo – wielkie dzięki za „odwalenie brudnej roboty”.

Jeśli  wierzycie w miłość od pierwszego wejrzenia i zgadzacie się z przytoczoną opinią, to będziecie mieć poważny  problem aż do premiery FM 2010. Okazuje się bowiem, że bardzo wielu użytkowników bardzo mieszanymi uczuciami obdarzyło demo FM-a.

Wozzie:Pierwsze wrażenie - negatywne. Silnik meczowy wydaje się mocno niezmieniony z 08 (w 1 meczu doliczono 5 minut) ale widoczność w 2D przynajmniej u mnie dużo gorsza. 3D zupełnie bez rewelacji, ale może muszę się przyzwyczaić, szkoda że nie można zrobić przybliżenia. Dość długi setup meczu. W wyglądzie, wciąż na pierwszy rzut oka, niewiele zmian. Tekstury koszulek rodem z roku 1995.

Niektórzy gracze dzielnie stawiali czoła napotkanym błędom i starali się patrzeć na świeżutkie demo pozytywnie - nie można wszak twórcom odmówić dobrych chęci. Jak wiemy jednak, tymi jest piekło wybrukowane. Szczególnie biorąc pod uwagę doświadczenia lat poprzednich, kiedy to prawie każdy nowy element w grze niósł za sobą nowe błędy. 

Nicky Salapu:(...) Anyway, świetną opcją jest "loan report". W West Hamie mój asystent po dwóch dniach przysłał mi listę z takimi zawodnikami jak choćby Magnin czy Ribeiro – nigdy bym nie pomyślał, że zgodziliby się na wypożyczenie. Następna sprawa: komputerowe drużyny zaczęły używać trialu do testowania piłkarzy z free.

Czy czarny koń – tryb 3D - okaże się koniem trojańskim serii Football Manager? Jednych zachwycił, innych przeraził, sprawę trzeba postawić jednak jasno: wielu użytkownikom postawił poprzeczkę "sprzętową" bardzo wysoko, co jest niewspółmierne do jego wyglądu i estetyki. O gustach się nie dyskutuje, ale można wymienić poglądy:

gokusama:Tryb 3D jest przyjemny dla oka. Pozwala poczuć się jakby w skórze trenera, jest to jednak naprawdę spory krok do przodu.

łazzi:Krótko mówiąc - wszystko znakomite oprócz meczu.

Wobec kolejnych zgłaszanych problemów głos zabrał sam Profesor, komentując krótko: "Czyli ubaw. Dziwne - w becie takich problemów nie było." Chwilę później zrobił  graczom nadzieję na porządną rozgrywkę i jeszcze przed walentynkami, jednak wypowiedź ta w świetle docierających do nas informacji o kolejnych błędach w pełnej wersji gry wydaje się być prorocza.

Profesor:Forum SI jest pełne zgłaszanych błędów. Mam nadzieję, że to wina wersji demo - beta chodziła nienagannie - inaczej zostaję do stycznia przy 2008.

Część graczy miała jednak wątpliwości co do istnienia niektórych "bugów" i bez wahania się nimi dzieliła. Bardziej odważni poddawali nawet  w wątpliwość spostrzegawczość kolegów:

shqvarny:5 kontuzji (w tym Eduardo) + 3 drobne. Reszta na wyjeździe reprezentacji. 7 (Eduardo raczej nie można uwzględniać) na 25 zawodników to i tak trochę sporo, ale nie przesadzajmy - ciekaw jestem ilu z nich jest poważnie kontuzjowanych… Dodatkowo kwestia kondycji i przedsezonowych sparingów - gdzieś w okolicach czwartego spotkania zawodnicy mają już kondycję w rejonach 90%, a do spotkań ligowych dochodzą do 100%. Inna sprawa, jeśli ktoś całe sparingi gra identyczną jedenastką (+ trzy zmiany w trakcie meczu) oraz nie daje odpocząć kluczowym zawodnikom. Idealny sposób na zajechanie jakiejkolwiek drużyny”.

Rondel:Dużo jest takich screenów, w których czerwony kolor w 3/4 jest spowodowany ikonką "int". Ja gram Osasuną i po 5 kolejkach obecnego sezonu nie mam żadnej kontuzji...

Część fanów grała sobie w najlepsze, inni jednak rozczulali się nad błędami, które w ich oczach wręcz uniemożliwiały rozgrywkę. Okazuje się bowiem, że Football Manager 2009 jednym błędy serwuje wręcz masowo, a innym pozwala spokojnie rozpocząć zabawę. Dosyć szybko pojawiły się sposoby i porady dla osób, które miały problem z pobraniem czy uruchomieniem programu, jednak nie wszystkich udało się zadowolić.

bioly: To co się dzieje z tym demem (całym FM 09) to żenada. Te wszystkie problemy wszelkiego rodzaju, z którymi boryka się masa ludzi. Kłopoty z instalacją, z odpaleniem gry, z samą rozgrywką, trybem 3D, płynnością gry, głupimi błędami które w większości są śmieszne i irytujące powodujące że jestem przekonany o nie dopracowaniu gry. To wszystko powoduje moją niechęć do wersji 09.

Na szczęście pojawił się Grin i sprawił, że przestałem czuć się osamotniony w mojej miłości do najnowszego FM-a. Pytanie tylko, czy ta pozytywna recenzja nie uległa zmianie po kilku godzinach zabawy.

Grin:Pierwsze wrażenia po uruchomieniu gry: 
Bardzo szybka i bezproblemowa instalacja. 
Zero problemów podczas tworzenia profilu, literki wpisują się normalnie. 
Nareszcie można zmienić sobie rozdzielczość gry na większą nie ruszając przy tym ustawień w systemie!!! 
Bardzo ładne kolory w samej grze, jak dla mnie przyjemniejsze niż w poprzednich FM. 
Sama gra chodzi mi absolutnie płynnie, lepiej niż 08, który lubił od czasu do czasu lekko się przyciąć. 
Świetny ekran, który opowiada o dotychczasowej historii klubu. 
Jak dla mnie genialny wręcz podział ulubieńców na Legends, Icons i Favoured Personel. 
(...) Co do kontuzji to na meczu przewieźli mi raz Naniego (aczkolwiek niegroźnie, nic mu się nie stało), a na treningu Rooney naderwał "jakiś" mięsień i przez 3 tygodnie będzie odpoczywał...Jednym słowem wszystko jest w normie(jak na 6 meczów sparingowych). 
Ogólnie w grze jest sporo tzw. "smaczków", które powodują, że jest ona genialna - choćby to, że w informacjach o danym kopaczu jest napisane kiedy i z kim zadebiutował w reprezentacji. Do tego po każdym sparingu mamy skrót (tekstowy) tego, co się w nim wydarzyło. Nie ma sensu opisywać wszystkich tych opcji - jest ich za dużo...

Czas mijał, pojawiały się kolejne wypowiedzi, a uwagę zaczęły przykuwać coraz to inne szczegóły. Podobno do wszystkiego można się przystosować i warto próbować uśmiechnąć się tam, gdzie niczego nie jesteśmy w stanie zmienić.

Profesor: W sumie jest w tej wersji mnóstwo dziwnych zmian rodem z Laskowika.
- jeden kolor indykatorów w składzie
- jeden suwak szybkości
"I komu to panie przeszkadzało?"

I tak oto wady i zalety FM-a moglibyśmy wymieniać w nieskończoność, aż wreszcie pojawił się ON – zasiał w mym sercu spokój i zrozumiałem, że jeśli kiedyś Sports Interactive odmówi tworzenia kolejnych części gry to znajdą się ludzie, którzy ten ciężar wezmą na swoje barki. Dobrze, że ekspertów nam nie brakuje, utalentowana i wszechstronna młodzież jest przecież przyszłością naszego narodu.

Tomalq:Dlatego nie wiem za co biorą pieniądze beta testerzy!!! W ciągu jednego dnia wyszło mnóstwo błędów - żenujące. Profesor jestem ciekawy Twojego zdania - uważam Cie za człowieka, który posiada dużą wiedzę wiec? Jakie jest Twoje zdanie na temat trybu 3D? Każdy programista przyzna mi rację, że mając odpowiednie algorytmy meczu (silnik meczowy) nie trudno dopasować do tego grafiki. Największy problem zawsze jest z jak odwzorować rzeczywistość. Dołożenie do tego grafiki (a szczególnie na tym oszałamiającym poziomie co w FM) jest już pestką. Przenikanie, przestoje, obrona nogami, karne obronione tylko jak strzelone na wprost, łyżwiarstwo i inne TO NIE JEST Open Sourcem, żeby gracze otrzymywali produkt niedopracowany. Bo teraz jest sytuacja jak z bajki "Nowe Szaty króla”, ale mówię: KRÓL JEST NAGI!

Na tapetę zostały rzucone nieśmiertelne strzałki, a raczej ich brak. Czy to próba zwiększenia realizmu czy całkiem odwrotnie - zamach na tę cechę FM-a? Cóż, nie przypominam sobie, żeby kiedykolwiek prawy obrońca zapuszczał się na lewą pomoc, jednak niektórym trudno będzie zapomnieć o całych latach doświadczeń.

sadalsuud:Właśnie! Co ludzie o tym myślicie? Moim zdaniem to jest wstyd. Dlaczego oni to ograniczyli? Niby to tylko strzałki, ale to jest spory minus dla zwolenników bawienia się taktyką i ustawianiem drużyny. Nie tylko skrzydłowi tracą, ale boczni obrońcy, defensywni pomocnicy, no wszyscy! Dlaczego twórcy postanowili ograniczyć strzałki, co z nimi było nie w porządku? Co zrobi Leo, żeby Roger na lewym skrzydle schodził mu do środka?!

Niejednoznaczne też okazały się wrażenia dotyczące transakcji kupna-sprzedaży, ale w wypowiedziach można było odnaleźć wspólny mianownik. Fani z krajów, gdzie Football Manager już się ukazał z pewnością powoli wyrabiają sobie zdanie o nowym module transferowym, nas test tego elementu czeka już za kilka dni.

Fikander: Mieszane uczucia mam co do systemu transferowego - Chelsea odsprzedająca Bayernowi Ballacka za marne 6 mln euro wygląda nieciekawie, ale cóż, na SIF wszyscy marudzili, że nie da się kupić najlepszych piłkarzy świata za grosze, to mają, co chcieli… Generalnie i tak jest to element gry niemożliwy do obiektywnego ocenienia w półrocznym demie.

sefko1:Ciekawie wygląda sprawa transferów. Gracze wydają się mieć dużo bardziej realnie odzwierciedloną wartość. Łatwo sprzedać gracza, a jeśli chodzi o zakupy to na razie trudno powiedzieć. Kupiłem Arshavina za 14 mln, Veloso za 12 mln. Ceny wydają się uczciwe. Ale na to dokładna oceną potrzeba dłużej rozgrywki.

Czy przy okazji polskiej premiery rozegrają się prawdziwe dramaty? Być może, wszak życie to nieustanne dokonywanie wyborów. Nikt nie obiecywał jednak, że będzie łatwo. Pomóżmy koledze w komentarzach pod tekstem podjąć jedyną, słuszną decyzję. Ja stawiam na FM-a, a Wy? 

Kostek8:Ogólnie na pierwszy rzut oka, nie jest źle.. niestety nie wiem czy będę miał możliwość grac w tą grę bo skąd ja mam wziąć 80 zł ... w sumie mam nawet więcej, ale miało być na MP4, jednak mimo wszystko chyba zmienię zdanie...

Jednak demo pozostanie tylko demem, a to w żadnym wypadku nas – wytrawnych graczy – nie zadowala. Pobudzone zostały wiara i nadzieja, w gotowości pozostaje też miłość. Już niedługo, już się zbliża, a przed nami najgorszy okres z możliwych: oczekiwanie w napięciu. Jedynie fakt występowania poważnych błędów w wersji finalnej - nawet po zainstalowaniu pierwszego patcha - odrobinę studzi atmosferę.

Jrich:Reasumując - nie sądzę, abym wiele pograł w to demo . Narobiło mi ono apetytu na pełną wersję, nie chcę więc czuć rozczarowania po połowie sezonu, kiedy będę musiał kończyć rozgrywkę. Aukcja na Allegro już wygrana, kasa przelana i nie pozostaje mi nic innego jak 21 listopada łapczywie otworzyć pudełko z grą i zagłębić się w świecie najlepszego z dotychczasowych FM-ów.

Swoją opinię postanowił wyrazić także jeden z redaktorów CM Revolution - Grzelo.

Grzelo:Z wersją demonstracyjną FM 2009 wiązałem ogromne nadzieje - szumne zapowiedzi o najlepszej edycji w historii i ogrom nowych opcji zamroczyły także mnie i liczyłem, że gra mnie wciągnie. Jednak, jak się później okazało, bardzo się zawiodłem... Po rozpoczęciu rozgrywki napotkały mnie problemy ze sprowadzeniem odpowiednich graczy - za nic w świecie nie mogłem wyciągnąć satysfakcjonujących mnie zawodników z ich klubów. Następnie nadeszło rozczarowanie związane z meczem w 3D - akcje wydawały mi się niedopracowane i nudne, w związku z czym, oglądanie meczu nie było dla mnie przyjemnością. Nie mogłem się wczuć w tę grę i nią cieszyć, co zaowocowało usunięciem jej z dysku i rozpoczęciem oczekiwania na pełną wersję, gdzie w końcu będę mógł poprowadzić warszawską Legię...

Cóż, ilu mamy graczy tyle znajdziemy opinii, jednak takich kontrowersji nie wywoływała żadna poprzednia część serii. Okazuje się, że gracze z „zachodu”, pomimo pierwszej łatki, wcale nie cieszą się z rozgrywki. Na całe szczęście już wkrótce sami będziemy mogli się przekonać jaki ostatecznie kształt przybrało tak cudownie zapowiadające się dziecko Sports Interactive. Miało być pięknie jak nigdy, na razie jest jak zawsze. Jak zawsze.