Już na samym początku tego tekstu powinienem zaznaczyć, iż pojęcie "taktyki idealnej" nie istnieje. W każdym ustawieniu możemy znaleźć bowiem mankamenty i uchybienia, które mądry manager na boisku wykorzysta. FM uczy nas jednak, jak dopasować do swojego zespołu odpowiednią taktykę, która pozwoli osiągać wspaniałe wyniki. Osobiście, od czasu kiedy w napędzie mojego komputera pojawiła się płyta z napisem "Football Manager 2010", rozpocząłem liczne testy i analizy, które – przynajmniej moim zdaniem – pomogły mi stworzyć taktykę niemal perfekcyjną. Obejrzałem dziesiątki spotkań w pełnym wymiarze czasowym, przeczytałem masę tekstów i rozpracowałem jeszcze więcej ustawień. Swoimi "wrażeniami" pragnę podzielić się z Wami, dlatego serdecznie zapraszam do lektury poniższego tekstu. W trakcie czytania będziemy wspólnie tworzyć "killer taktykę"! Do dzieła!

Zaczniemy od wyboru ustawienia naszych zawodników na placu gry. Jest to rzecz bardzo istotna, a jako że pozycji bramkarza z wiadomych powodów nie będziemy tutaj poruszać, przejdźmy od razu do obrony. Niemal wszystkie drużyny osiągające sukcesy, czy to na krajowym podwórku, czy na arenie europejskiej, wystawiają czterech piłkarzy w bloku defensywnym. Nie inaczej będzie u nas - zastosujemy standardowe ustawienie z dwoma środkowymi i dwoma bocznymi obrońcami. Dużo ważniejsza do skompletowania jest tzw. "druga linia". Jak wynika z moich testów i analiz brytyjskiego serwisu FM-Britain, najlepiej sprawdza się wystawienie tercetu pomocników w środku pola. Dlaczego? Otóż dzięki temu manewrowi zyskujemy przewagę liczebną, a tym samym w posiadaniu piłki, co, jak okaże się w dalszej części tekstu, jest niezwykle istotne. Ponadto, nie mamy wtedy problemu z jednoczesnym pokryciem rozgrywających i skrzydłowych rywali. Decydujemy się w ten sposób na trzech nominalnych PŚ, więc do obsadzenia na pozycjach pozostaje nam już tylko trzech graczy. Z doświadczenia wiem, że w linii ataku najlepiej sprawdza się duet napastników wysoki–mały lub, jak kto woli, odgrywający–szybki. W ten sposób pozostaje nam jeszcze jeden zawodnik do wykorzystania. Pytanie, czy powinniśmy skorzystać z usług defensywnego pomocnika, czy może raczej postawić na atak i ofensywnego rozgrywającego? Z racji, iż w środku mamy już trzech pomocników, którzy mogą bez przeszkód odpowiadać za defensywę, wybieramy opcję numer dwa. W ten sposób wykrystalizowało nam się ustawienie 1-4-3-1-2, które, według mnie, jest najbardziej skutecznym w FM-ie, zarówno w obronie, jak i ataku. Na ekranie taktyki wygląda to tak:

Przejdźmy zatem do roli poszczególnych zawodników na boisku, ich poleceń oraz obszarów poruszania. Zaczynamy prawdziwy spacer z taktyką!

Uwaga: każdej pozycji przyporządkowuję trzech idealnych zawodników na to miejsce. Jednego dla klubów bardzo bogatych, drugiego dla średnio zamożnych i trzeciego dla najbardziej biednych zespołów.

BRAMKARZ

Football Manager daje nam do wyboru dwie role dla bramkarza. Jedna to standardowy golkiper, druga natomiast to bramkarz–libero. Czym różnią się obie opcje? Mianowicie, przy drugiej z nich, strażnik naszej bramki stoi podczas akcji ofensywnych swojego zespołu na 16-20 metrze i asekuruje defensorów, gra tzw. ostatniego obrońcę. Jest to niezwykle pożyteczna rola - wszystkie długie piłki za plecy linii defensywnej będą zbieranie właśnie przez niego. Nieco gorzej wygląda sytuacja, gdy jego ekscentryczność stoi na wysokim poziomie, istnieje bowiem ryzyko, iż co rusz będą mu wpadały piłki za kołnierz. Takich prób zaskoczenia go można się spodziewać, grając przeciwko inteligentnym rywalom, dysponującym solidnym „kopytem” - to oznacza więcej „przeciw”, aniżeli „za”. W konsekwencji wybieramy pierwszą opcję, jako że mądry bramkarz i tak nie straci czujności, kiedy jego koledzy nacierają na bramkę oponentów.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: chwytanie, gra w powietrzu, refleks, gra na przedpolu, jeden na jednego, koncentracja, ustawianie się, decyzje, zwinność, siła.

Ideał: Iker Casillas, Manuel Neuer, Vlada Avramov.

BOCZNY OBROŃCA

W dzisiejszej piłce nie ma już konkretnych podziałów - zarówno obrońcy atakują, jak również napastnicy bronią. Dlatego w przypadku skrajnych defensorów zastosujemy opcję „wsparcia”. Ta wydaje się być dla nich idealna - przy odpowiednich atrybutach zawodników pozwala im na połączenie zadań defensywnych z ofensywnymi. Wspierający, w wyniku gry bez skrzydłowych, otrzyma przed sobą pewnego rodzaju „tunel” wzdłuż linii bocznej, przeznaczony do przeprowadzania ataków. Nie będzie się musiał martwić o asekurację, albowiem w trakcie szarż na bramkę przeciwników jego miejsce zajmie jeden ze środkowych pomocników lub obrońców. W ten sposób zapobiegniemy szybkiej kontrze i utracie głupiej bramki.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: dośrodkowania, krycie, odbiór, szybkość, wytrzymałość, przyspieszenie, pracowitość, przewidywania, ustawianie się, współpraca, technika.

Ideał: Maicon, Rafinha, Gregory van der Wiel.

ŚRODKOWY OBROŃCA

Dwaj środkowi obrońcy to jedyni w naszej taktyce zawodnicy, którzy odpowiadają wyłącznie za defensywę. Ich celem będzie rozbijanie ataków oponentów, przechwytywanie futbolówek oraz inicjowanie akcji. Z tego względu najlepiej dobierać sobie przyzwoitych technicznie piłkarzy na tę pozycję, nie tylko tzw. „drewniane wieże”. Z autopsji wiem, że w FM-ie najlepiej sprawdza się – podobnie jak w przypadku napastników – zestaw: wysoki, dobrze grający głową i niższy, szybki. Naturalnie wszystko zależy jednak od zdolności atakujących w ekipie rywala.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: gra głową, szybkość, krycie, odbiór, ustawianie się, przewidywanie, koncentracja, współpraca.

Ideał: Lucio, Cristian Zapata, Mathias Jorgensen.

ŚRODKOWY POMOCNIK

Para środkowych pomocników to najważniejsi zawodnicy w ustawieniu 1-4-3-1-2. Ich rola jest niesamowicie istotna - pełnią bardzo odpowiedzialne funkcje zarówno w obronie, jak i ataku. Kiedy jesteśmy przy piłce, rozgrywają, a czasami nawet przejmują rolę skrzydłowych (!). Z kolei gdy bronimy, właśnie na nich spoczywa największa odpowiedzialność za destrukcję - jako pierwsi mają za zadanie zatrzymać atak i rozpocząć akcję. Od razu po zdobyciu futbolówki muszą prostopadłym podanie uruchomić albo szybkich napastników, albo bocznych obrońców.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: gra z pierwszej piłki, krycie, odbiór, podania, technika, decyzje, determinacja, gra bez piłki, przewidywanie, współpraca, ustawianie się, sprawność

Ideał: Xavi, Angelo Palombo, Pedro Mendes

DEFENSYWNY POMOCNIK

Zawodnik ustawiony w samym centrum boiska, typowy „rygiel defensywy”, asekurujący kolegów z drugiej linii. Ze względu na swoje umiejętności przewidywania i odbioru będzie notował najwięcej przechwytów w zespole. Jest on piłkarzem bardzo istotnym, ponieważ, wbrew pozorom, uczestniczyć będzie także w akcjach ofensywnych. Z racji swojego ustawienia na placu gry ma on największe pole widzenia i manewru, dlatego nie powinien być technicznym laikiem. Mimo wszystko jego głównym zadaniem jest przejąć i oddać do najbliższego. Tego od niego oczekujemy.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: odbiór, krycie, siła, wytrzymałość, przewidywanie, ustawianie się, podania, agresja, determinacja, pracowitość.

Ideał: Javier Mascherano, Ayila Yussuf, Gilberto Silva.

OFENSYWNY POMOCNIK

Długo zastanawiałem się, jaką rolę przypisać temu zawodnikowi. „Klasyczna 10”, czy może „Ofensywny pomocnik”? Ostatecznie zdecydowałem się na tą drugą, jako że względu na swoją pozycję i umiejętności powinien on notować największą liczbę asyst. Ideałem jest tutaj geniusz techniczny, dysponujący solidnym uderzeniem z dystansu i przeglądem pola. Aby w pełni mógł się odnaleźć w tej taktyce, należy nakazać jego partnerom kierowanie do niego jak największej liczby piłek - będzie wiedział, co z nimi zrobić.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: drybling, gra z pierwszej piłki, podania, technika, błyskotliwość, decyzje, kreatywność, strzały z dystansu, wykańczanie akcji, pracowitość, przyspieszenie.

Ideał: Kaka, Rafael Van der Vaart, Ze Roberto.

ODGRYWAJĄCY

Tutaj nie ma zbyt wiele do tłumaczenia, jako że zadanie odgrywającego nie jest szczególnie skomplikowane. Ma on oczekiwać na górne piłki, by następnie albo uderzać na bramkę, albo zgrywać je do lepiej ustawionych partnerów. Nie muszę chyba adnotować, że zawodnik do tej roli powinien być wysoki, dobrze grający głową i silny.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: gra głową, gra z pierwszej piłki, wykańczanie akcji, siła, pracowitość, gra bez piłki, przewidywanie, współpraca, determinacja, ustawianie się.

Ideał: Peter Crouch, Kevin Kuranyi, Martin Palermo.

LIS POLA KARNEGO

Zawodnik szybki, skuteczny i opanowany. Teoretycznie powinien być najlepszym strzelcem w naszym zespole. Jego umiejętności będą szczególnie wykorzystywane przy wielu prostopadłych podaniach, kierowanych przez środkowych pomocników.

Polecenia indywidualne:

Obszar poruszania się zawodnika:

Wymagane atrybuty: drybling, gra z pierwszej piłki, wykańczanie akcji, ustawianie się, przyspieszenie, szybkość, gra bez piłki, przewidywanie, opanowanie, równowaga, zwinność.

Ideał: Fernando Torres, Ezequiel Lavezzi, Erik Jendrisek.

To byłoby właściwie na tyle, jeśli chodzi o indywidualne polecenia zawodników. Czas przejść do poleceń drużynowych.

Taktyka ta pozwala nam na prezentowanie ofensywnego futbolu i konstruowanie płynnych akcji. Aby jak najszybciej przemieszczać się z obrony do ataku, wybieramy opcję "podania bezpośrednie" i decydujemy się na szybką wymianę piłek na szerokim obszarze. Bardzo ważne dla powodzenia strategii będzie trzymanie się pozycji przez piłkarzy. Wysunięcie linii obronnej zależy z kolei od napastników rywali (szybcy – cofamy, powolni – wysuwamy). W grze wygląda to w następujący sposób:

A jak wygląda ustawienie naszych zawodników na boisku? Proszę bardzo. W ataku…

… i w obronie:

Przeprowadziłem kilka meczów testowych pomiędzy podobnymi poziomem drużynami: 1. FC Nurnberg i FSV Mainz 05. Statystyki jednego z nich wyraźnie pokazują, który menedżer powinien jeszcze poćwiczyć. Gwoli ścisłości, mecz został wygrany 3:0.

Żeby nie było jednak tak kolorowo przedstawię teraz w krótkim podsumowaniu nie tylko zalety, ale także wady, a właściwie wadę taktyki „Kyler”. W końcu, tak jak powiedziałem na początku, nie da się stworzyć ustawienia i poleceń idealnych.

Zalety:

• umiejętne zagęszczenie pola, zyskanie przewagi w środku boiska

• duża ilość prostopadłych podań do napastników, a co za tym idzie, wysoka skuteczność

• świetna asekuracja i odpowiedzialna gra w defensywie

• efekt „wszyscy bronimy, wszyscy atakujemy”

• największa: zwycięstwa, zwycięstwa i jeszcze raz zwycięstwa

Wady:

• problemy przeciwko drużynom nastawionym na grę skrzydłami (na szczęście takich jest coraz mniej)

W ten sposób dotarliśmy już do końca. Stworzyliśmy unikalną taktykę, która moim zdaniem zapewni sukcesy każdemu klubowi w wirtualnej rozgrywce (oczywiście za drobną pomocą odpowiedzialnego trenera). Na koniec jeszcze tylko pochwalę się osiągnięciami „Kylera”. Rozegrałem nim jeden sezon wcześniej wymienionym zespołem z Norymbergi. Efekty? Siódme miejsce pretendenta do spadku, a po drodze zwycięstwa z tak renomowanymi zespołami jak Bayern Monachium, HSV Hamburg, Bayer Leverkusen, czy TSG Hoffenheim. Mam nadzieję, że to dzieło wielu fanom rozgrywki produkcji Sports Interactive umili rozgrywkę i po kilku tygodniach użytkownikom CM Revolution umożliwi pochwalenie się swoimi sukcesami. Życzę powodzenia!

Pobierz taktykę „Kyler”!