Rozpoczęły się mistrzostwa świata, więc spieszę z prawdopodobnie ostatnią okazją, by nie wtrącać się w tą cudowną rywalizację drużyn narodowych. Sam ze zniecierpliwieniem wyczekiwałem pierwszego gwizdka, otwarcia festiwalu futbolu, fenomenalnych akcji, przepięknych bramek, rewelacyjnych interwencji i spektakularnych wpadek. W trakcie przeżywania tych największych emocji podyskutujmy o najważniejszej różnicy jaka w piłce nożnej może zaistnieć – reprezentowaniu kraju i występowaniu dla klubu.

To odwieczny problem dla piłkarzy i kibiców. Wszyscy wiemy, że jedni i drudzy bez futbolu klubowego by nie wytrzymali, nie wyżyli, a mimo to raz na jakiś czas odrzucamy barwy lokalne dla narodowych, wspólnie śpiewamy hymn, razem chcemy dołożyć innej reprezentacji. Wszystkie animozje, kibicowskie i te personalne piłkarzy, zanikają, po pierwszym gwizdku nikt nie pamięta, że w ostatniej kolejce jeden z drugim się skompromitowali, albo że za tydzień czeka nas kluczowy mecz o utrzymanie. Wyobraźcie sobie jaki świat, kraj byłby piękny, gdyby ludzie byli zdolni do takiego pojednania na dłużej niż 90 minut, dodając ewentualną dogrywkę i karne…

Jednak rozpatrując problem znaczenia futbolu klubowego i reprezentacyjnego, zmuszony jestem grubą kreską rozdzielić punkt widzenia kibica i piłkarza. Oczywiście z własnego doświadczenia Wam (niestety!) nie powiem jak to jest wybierać jedno ponad drugie, ale poteoretyzować nie zaszkodzi.

Postawmy się więc najpierw w roli nam doskonale znanej, kibica. Dla jakiego futbolu zacząłeś interesować się piłką nożną? Przecież to oczywiste, że gdybyś tylko i wyłącznie trzymał się reprezentacji to szybko byś albo wypadł z obiegu, albo po prostu przeszedł na klubową stronę mocy. Wiadomo, że dla fana określenie "reprezentant kraju" jest najwyższym możliwym odznaczeniem narodowym, sam pewnie oddałbyś wiele za wysłuchanie hymnu stojąc na murawie, gotowy do gry. Ja też. Wyczekujesz meczów reprezentacji, tych o stawkę? Z wielkimi imprezami pewnie jest podobnie, nerwowo odliczasz dni i godziny do pierwszego gwizdka na MŚ czy Euro. Radość z wielkiego tryumfu Twojej kadry jest większa niż po sukcesie klubowym? Nic dziwnego, rywalizacja większa, szansa na wpadkę również bardziej prawdopodobna niż w futbolu klubowym. No i rehabilitacja nie przychodzi w następnej kolejce, sezonie, ale dopiero po dwóch, czterech latach…

Jesteś więc piłkarzem. Wiesz kto Ci płaci, wiesz kto o Ciebie dba. Dobrze znasz tę publikę, która oklaskuje Cię co tydzień, widzisz także ludzi, którzy co jakiś czas rzucają w Ciebie bluzgami na wyjazdach. Na kadrze, jak zagrasz źle, pierwsi też rzucą obelgą, a jak dobrze, drudzy też pochwalą. Jakie masz podejście do meczów towarzyskich? Szkoda zdrowia, masz cały cholernie długi sezon przed sobą, po co wysilać się ponad wszystko jak i tak wynik nie jest istotny. Presja? Presja jest co tydzień, każdy mecz może przyblizyć Cię do utrzymania/mistrzostwa, nie ma czasu na zastanawianie się jak to będzie po sezonie, na zgrupowaniu reprezentacji. Przynajmniej w klubie nie liczy się czy grasz dla Hiszpanii czy San Marino, tutaj sukces może przyjść do każdego, niezależnie od poziomu. Grając dla kadry musisz znać swoje miejsce w szeregu, jesteś zależny od ludzi, którzy może grają dużo słabiej od Ciebie, nie masz do nich zaufania na boisku – bo i jak takowe zdobyć/wyrobić w kilka dni? O, selekcjoner. Starszy pan, który tylko jeździ ze stadionu na stadion. Ciekawe co on może wiedzieć o moim przygotowaniu taktycznym, fizycznym i mentalnym? Dla niego to już początek drogi na emeryturę…

Niestety, brutalna prawda jest taka (i niewielu zawodowców ma na tyle ikry by powiedzieć to wprost), że gdyby piłkarze zostali zmuszeni do wyboru, to klub byłby dla nich zawsze na pierwszym miejscu. Kibic jest tym romantycznym ogniwem, to my płacimy za przyjemność radowania się z sukcesów, my płacimy za okazję do przeżywania klęski wspólnie. Sęk w tym, że my możemy wybierać, dla nas kadra to faktycznie wyższe dobro i nawet jeśli wszem i wobec rozgłaszamy, że w dzisiejszych czasach słowo "reprezentant" nie znaczy już tyle co kiedyś, to mecze narodowej jedenastki uwielbiamy. To uwielbienie przesłania nam fakt, że to tylko oderwanie od tego co w futbolu najistotniejsze – piłki klubowej.

Futbol to biznes, nie romantyzm. Jeszcze kilka, kilkanaście lat i zanikną wszelkie granice między narodami, powstaną europejskie ligi piłkarskie, znikną kompletnie mecze towarzyskie reprezentacji, futbol w wydaniu narodowym będziemy znali tylko z eliminacji, pewnie też ograniczonych do paru spotkań w ciągu roku. Wniosek z tego tekstu, ale też z własnych przekonań i obserwacji, będzie smutny – cieszmy się tymi mistrzostwami świata, radujmy z naszych mistrzostw europy. Bo potem futbol reprezentacyjny po prostu odejdzie do lamusa.

PS. Myślicie, że z FM-em jest inaczej? Nic bardziej mylnego! Grę kupujecie, w grę gracie tylko i wyłącznie dla klubów, reprezentacja jest dodatkiem nie tyle słabo rozwiniętym (choć też można tak powiedzieć), to po prostu nie niezbędnym. Na rozgrywki z cyklu narodowego patrzymy z zaciekawieniem, ale powoli organizujemy życie klubowe na następny sezon, licząc, że nikt naszych piłkarzy nie kontuzjuje, ewentualnie patrząc na następców. W FM-ie podziału nie trzeba stosować, w grze jesteśmy tylko my, a kadra to dodatek, z którego korzystamy stosunkowo rzadko. Tylko gdzie futbol reprezentacyjny polegnie w starciu z klubowym pierwszy – w świecie realnym czy wirtualnym?