Po II wojnie światowej wschodnia część Europy znalazła się w radzieckiej strefie wpływów. Systemem panującym w ZSRR był jak wiadomo komunizm - doktryna, która zakładała ustawienie na piedestale pracownika i ogólne równouprawnienie ludzi. Ten manifest nie będzie jednak poświęcony nurtom ideologicznym Rosji Radzieckiej, a wpływowi komunizmu na sport. No właśnie - dzięki niemu rozwijał się on czy wręcz przeciwnie? A przede wszystkim jak miała się szczególnie interesująca nas dyscyplina - czyli piłka nożna.

Kluby w państwach komunistycznych mimo ograniczonych środków rozwijały sie wyjątkowo solidnie. Szczególnie zaś kluby należące do dwóch rywalizujących ze sobą struktur - milicji i wojska. I tak w Rosji, Bułgarii, Ukrainie, Jugosławii powstawały (najczęściej w stolicy) wojskowe CKSA i milicyjne Dynama. I tak mamy CSKA Moskwa, CSKA Sofia, Dynamo Zagrzeb, Dynamo Kijów, Dynamo Zagrzeb... Zresztą i w Polsce mieliśmy rywalizację milicji z wojskiem. W Warszawie był oczywiście dwa kluby - wojskowa Legia i milicyjna Gwardia. Zresztą milicja sponsorowała także krakowską Wisłę.

Osobny rozdział stanowi historia komunistycznej piłki na Węgrzech. Tam rzecz jasna liczyły się dwa kluby - Honved Budapeszt i Ujpest FC. Honved był klubem wojskowym, przez długi czas absolutnym suwerenem w lidze Madziarów. Przez dlugi czas gromadził większość Złotej Jedenastki Węgrów, między innymi fenomenalnego Ferenca Puskasa, który w 341 meczach strzelił 352 bramki (wiadomo, że były to inne czasy, ale to i tak fenomenalne osiągnięcie). Milicjanci z Ujpestu nie chcieli być gorsi i również wzmacniali swoją ekipę do rywalizacji z wojskowymi. Dzięki temu drużyny te znaczyły wiele także w Europie.

Czasami jednak wojsko i milicja uciekały sie do chwytów, które były niekoniecznie fair wobec innych klubów. Pod pozorem powołania do wojska, albo werbunku do struktur milicyjnych kluby te pozyskiwały najbardziej utalentowanych graczy krajowych za darmo. Bywało tak, że jeśli gracze ci się na to nie zgadzali, byli karani. Plusem była niewątpliwie koncentracja siły w jednym-dwóch klubach, które walczyły na arenie europejskiej. Minusem - niezrównoważenie siły ligi i zwyczajne okradanie biedniejszych i mniej wpływowych klubów ze zdolnych zawodników.

Zresztą nie tylko rywalizacja milicji z wojskiem rozwijała futbol klubowy w państwach komunistycznych. Inne grupy społeczne również chciały mieć swoje kluby i rozwijać je. I tak powstawały kluby kolejarzy czy górników, które miały pokazać siłę tych klas grup. Przykładami może być aktualny zdobywca Pucharu UEFA Szachtar Donieck czy kolejarski Lokomotiw Moskwa.

Kolejną sprawą, dlaczego kluby, które obecnie podupadają, w okresie komunizmu były silne, był pewien przepis. Mianowicie - zabraniający wyjazdu za granicę poniżej 28 roku życia. Tak więc wiele talentów zostawało w kraju i wzmacniało krajowy futbol, a dopiero po "przysłużeniu się" krajowi opuszczali go. Minusem było jednak blokowanie zagranicznych karier graczy, przez co niektórzy decydowali się na ucieczkę z kraju (Sandor Kocis do Hiszpanii).

Ale nie tylko na arenie klubowej kwitł komunistyczny futbol. Bardzo ważne były też reprezentacje. Państwa traktowały swoje reprezentacje jako wizytówki na Zachodzie, toteż nie szczędziły funduszy na ich rozwój. I tak rozkwitła siła reprezentacji ZSRR (chociaż trzeba zauważyć, iż składała się z kilku państw), silna była Polska, w latach 50. potęgą były Węgry. Jugosławia (podobny przypadek do ZSRR jeśli chodzi o skład narodowościowy), Czechosłowacja to były uznane na świecie kadry.

Czy więc komunizm przyczyniał się do rozwoju sportu? Myślę, iż można powiedzieć, że tak. Piłka nożna jako najpopularniejsza dyscyplina zdecydowanie królowała - ale przecież nie tylko futbol przeżywał swój "renesans". Lekkoatletyka, koszykówka, siatkówka - sport był bardzo poważnie traktowany przez najwyższych komunistycznych dygnitarzy. Bo wiadomo - sport to najlepsza wizytówka.

Zgodnie z tym, co powiedziałem w komentarzach pod trzecią częścią "Zachowań...", w dzisiejszym odcinku przedstawię Wam zachowania, które przejdą do historii - ale zachowania trenerów i sędziów, a nie jak dotąd zawodników. Nie...

Pół godziny po rozpoczęciu meczu Wisła - Levadia, zasiadłem przed telewizorem, gdzie na Eurosporcie 2 transmitowany był mecz potencjalnych rywali zwycięzcy meczu Polaków i Estończyków : Kalmar FF - Debreczyn. Jak pewnie większość...

Po odcinku 2 "Zachowań..." pora na następną część opowiadania o zdarzeniach, które zagoszczą na kartach historii piłki nożnej. Dzisiaj przedstawię Wam kolejne 5 zachowań: Kerlon i jego "foka" Kerlon urodził się 27 stycznia...

Wielu trenerów lansuje ostatnio twierdzenie: "Nie ma już słabych drużyn na świecie". Kibice jednak traktują to jako wymówkę lub usprawiedliwienie po przegranym meczu z teoretycznie słabszą drużyną. No właśnie - teoretycznie...

W związku z prośbami pod moim poprzednim manifestem postanowiłem kontynuować tę (nazwijmy to) serię, zachowań piłkarzy, które przejdą do historii. Jeśli ten tekst również się Wam spodoba - postaram się napisać kolejną część. Dziś...

Byli i są na świecie piłkarze znani ze swoich osiągnięć - strzeleckich, liczby występów, asyst, efektownej gry. Ale w historii futbolu byli i tacy, którzy niekoniecznie spełniali te wymogi - a jednak zapisali się na jej kartach....

Angielska Ekstraklasa jest obecnie najlepsza na świecie - wątpliwości być nie powinno. Walczy z nią obecnie jedynie hiszpańska Primera Division, ale poza Realem i Barceloną, w ostateczności Valencią i Villarealem nie ma tam...

Napisałem niedawno o utalentowanej reprezentacji Belgii. Zaznaczyłem też, że my w Polsce moglibyśmy wzorować się na ich decyzji o stworzeniu kadry z piłkarzy utalentowanych. Moglibyśmy - ale czy mamy z kogo tworzyć tę...

Wiele osób zadaje sobie pytanie: Która kadra jest najbardziej utalentowana, kto będzie w przysłości osiągał sukcesy na Mistrzostwach Świata i Europy. Cóż, Brazylijczycy (oczywiście u nich Euro opada) będą silni jak zawsze, Niemcy...

16 lipca 2008r. Leżałem sobie na łóżku po ciężkim dniu w pracy i grałem na mojej Nokii w golfa. Akurat wykonywałem uderzenie, gdy odezwało się znajome : tydydyntyntydydyntyntydydyntyntyn (dzwonek Nokii). "Oż ty grzmocie -...

Wiele powiedziano, wiele też napisano o Realu Madryt, o jego transferach, filozofii budowania drużyny. Jedni są za, inni przeciw. Ja chciałbym spojrzeć na to co dzieje się w stolicy Hiszpanii przez pryzmat doświadczenia różnych...

To chwytliwe hasło, wykorzystane podczas kampanii reklamowej "Nike" jakiś czas temu, znaczy ni mniej ni więcej tylko : "Graj pięknie!".Wszyscy ludzie interesujący się piłką lubią ładną widowiskową grę. Drużyny grające efektownie...

Przejście Michaela Owena do Manchesteru United wstrząsnęło kibicami Liverpoolu. Legenda ich klubu, jeden z najlepszych snajperów w historii przechdzi do ich odwiecznego wroga! Jak to? Owen został odsądzony od czci i wiary,...

REPREZENTACJA WSZECHCZASÓW MOSKWY Istaniało niegdyś Państwo Moskwiewskie, które było zalążkiem późniejszej Rosji.  Moskwa to jedna z największych aglomeracji w Europie i na świecie. Istaniało niegdyś Państwo Moskwiewskie,...