Dla jednych gra, dla innych styl bycia. Niektórzy radzą sobie z porażkami, inni nie. Część graczy obwinia siebie za wszelkie niepowodzenia, wyciąga wnioski i uczy się na błędach, pozostali tego nie potrafią. W Suflerze ostatnimi czasy przeważa ta druga grupa, narzekająca, żaląca się, wściekająca, doszukująca bugów i błędów... lub po prostu potrzebująca porady.

W niniejszym poradniku postaram się opisać wszystko, czego nauczyłem się przez te kilka lat obcowania z serią Football Manager, dzięki czemu teraz, niezależnie od prowadzonego klubu, odnoszę sukcesy, a sama rozgrywka sprawia mi przyjemność. Mam nadzieję, że przynajmniej choć jeden z Was przeczyta do końca i cząstka mojej skromnej wiedzy na temat serii FM dotrze do niego i przyniesie jakiś pożytek.

KARIERA

Od początku kariery staramy się jak najbardziej angażować w pracę z zespołem. Wszystko co może robić asystent, robimy sami. Rozgrywamy mecze w pełnym wymiarze czasowym, przyglądamy się statystykom i grze poszczególnych piłkarzy. Czasem przeprowadzimy jakiś mały test, np. jak nasz zawodnik sprawdza się w różnych rolach i na różnych pozycjach lub jakie są plusy i minusy wysuniętej obrony, szybszego rozgrywania piłki, szerszego pola gry itd. Dzięki temu coraz lepiej poznajemy grę i odkrywamy jej tajniki.

BUDOWANIE ZESPOŁU

Przede wszystkim podwojenie liczby piłkarzy na konkretną pozycję! Standardowa kadra to 25 piłkarzy i w większości lig europejskich tylu maksymalnie zawodników można zgłosić do rozgrywek.

Taki skład daje nam:
- pierwszą jedenastkę
- drugą jedenastkę, czyli zmienników dla powyższych na każdej pozycji
- trzeci bramkarz, trzeci napastnik (jeśli gramy jednym) i ewentualnie jakiś wielofunkcyjny zawodnik lub dwóch.
Oczywiście nie wykorzystujemy wszystkich, więc część z nich może być dostępna dla rezerw.

Jeśli chodzi o samo pozyskiwanie piłkarzy, bardzo przydatny jest poradnik pt. Wielki Podręcznik Scoutingu dostępny na CM Revolution, z porad którego sam korzystam i gorąco polecam.

1. Formacja

W obecnej edycji Football Managera kluczową rolę odgrywają skrzydłowi, a najlepiej spisującą się formacją są wszelkie odmiany systemu 4-5-1 ze skrzydłowymi w roli schodzących napastników. Spowodowane jest to zapewne tym, że w realnym świecie coraz więcej drużyn gra podobnie i odnosi sukcesy. Taką też taktykę będziemy starali się tutaj opisać.

Gotowe taktyki są dostępne na CM Rev, ale myślę że po przeczytaniu tego poradnika każdy będzie w stanie samodzielnie stworzyć idealną taktykę dla swojego zespołu.

2. Wybór składu i role zawodników

Styl gry drużyny w FM 2011 określany jest poprzez role przypisywane zawodnikom na boisku, a jej jakość przez klasę tychże piłkarzy. Oto opis pozycji, ról i kilku ważniejszych atrybutów, na które należy zwracać szczególną uwagę. Nie będę dokładnie opisywał wszystkiego od A do Z bo zostało już to zrobione i jest dostępne na łamach tej strony.

Bramkarz

Już na samym początku przygody z nowym FM dokonałem przełomowego odkrycia. Jakiego, zapytacie. Otóż, odkryłem pewien mały szczegół, który ostatnimi czasy w europejskiej piłce odgrywa ogromną rolę. Tym szczegółem jest… drugi bramkarz. Zabawne? Ależ skąd, już wyjaśniam o co chodzi. Bardzo często menedżer, tak wirtualny jak i rzeczywisty, zapomina że ma w zespole drugiego bramkarza, naiwnie sądząc, że jego podstawowy golkiper będzie bronił zawsze, wszędzie i wszystko, że nigdy nie odniesie kontuzji ani nie wypadnie z formy. Szczęście jednak nie trwa wiecznie i czasem zdarzają się wypadki przy pracy, kontuzje czy niewiarygodne wpadki. Wtedy dopiero trener docenia rolę, jaką odgrywa zmiennik na tej pozycji. Przykładów jest wiele: Arsenal, City, Legia. Odkryłem, że forma bramkarza w FM 2011 nie trwa wiecznie, ba, trwa bardzo krótko, bo zaledwie kilka, do kilkunastu spotkań. Przez ten czas gra świetnie, otrzymuje noty od 7 wzwyż, a potem następuje lekki kryzys, powtarzalność średnich występów albo wręcz katastrofa.

W bramce należy dokonywać stałej rotacji, co kilka spotkań.

Póki nasz golkiper otrzymuje noty powyżej 6.9, zachowuje miejsce między słupkami. Gdy średnia z ostatnich 5 występów spada poniżej 6.9, trzeba odsunąć go na jakiś czas od pierwszego składu, a w następnym spotkaniu desygnować do gry drugiego bramkarza. I teraz okazuje się, że ten broni równie dobrze, więc również gra dopóty, dopóki jego nota nie spadnie poniżej 6.9, potem znów zamiana i tak cały sezon. Dzięki temu obaj nasi bramkarze będą nas zachwycać i otrzymywać wysokie oceny, a zespół tylko na tym skorzysta. Oczywiście obaj muszą posiadać umiejętności na podobnym poziomie, bo w innym wypadku na nic to się może nie zdać.

Reasumując: dwóch klasowych bramkarzy w składzie i ciągła ich rotacja co kilka spotkań – minimalna średnia z ostatnich 5 występów to 6.9.

Obrona środek

Chyba nie muszę nikomu tłumaczyć, jakie są kluczowe atrybuty na tej pozycji, jednak wielu zapomina, jak ważną rolę odgrywają atrybuty psychiczne, szczególnie w nowej odsłonie gry. Przy doborze piłkarza na tę pozycję przede wszystkim zwracam uwagę na Koncentrację, minimalny pułap to 13, a przy 15 sprowadzam bez większego zastanowienia. Dodatkowo Szybkość zawodników, jest bardzo ważna na niemal każdej pozycji. W bloku defensywnym szczególną wagę przykładam do Przyspieszenia i prędkości, by moi defensorzy byli w stanie nadążyć za szybkimi napastnikami i prostopadłymi podaniami.

I jeszcze jedna ważna rzecz, obrońcy są najczęściej wybierani do wejść w pole karne przy stałych fragmentach. Należy pamiętać, że najważniejszy atrybut dla strzelca bramek przy stałych fragmentach to Skoczność.

Boki defensywy

Tutaj żadnych innowacji nie wprowadzamy, czyli zwykły boczny obrońca z rolą wsparcia. Jednak przy wyborze kierujemy się takimi atrybutami jak Ustawianie się i znów Szybkość, a nawet tym bardziej niż na innych pozycjach, bo trzeba pamiętać, że ci piłkarze będą ganiać za superszybkimi skrzydłowymi rywala. Równie ważnym atrybutem jest Koncentracja, szczególnie gdy będziemy powierzać im rolę krycia indywidualnego, a będziemy. Zauważyłem też, że w nowym FM-ie boczny obrońca nie tylko włącza się do ataku, ale stara się również mijać rywali i często traci piłkę gdy mu się to nie udaje. I nie, nie zawsze odegra ją do partnera - nie zawsze może, więc Drybling dobra sprawa.

Druga linia – pomocnik środkowy

Tutaj zdecydowanie najlepiej sprawdzają się warianty z Rozgrywającym i Odbierającym piłkę, a w przypadku zadań to Obrona + Wsparcie, więc mamy takie pary jak:

a) wysunięty rozgrywający + pomocnik odbierający piłkę
b) wysunięty rozgrywający + pomocnik obrona
c) cofnięty rozgrywający + pomocnik wsparcie
d) pomocnik wsparcie + pomocnik obrona

W doborze najodpowiedniejszej roli dla danego zawodnika pomoże nam sama gra, wystarczy w ekranie taktyk kliknąć na piłkarza, by pokazały nam się jego atrybuty. Te kluczowe dla danej roli będą podświetlone. Ja wybrałem wariant B, gdyż do takich zadań najlepiej nadają się moi kopacze i doskonale sobie radzą.

Zostają nam 4 pozycje do obsadzenia. Całą tę formację można określić mianem ofensywnej, gdyż to właśnie piłkarze na tych pozycjach będą odpowiedzialni zarówno za strzelanie bramek jak i asystowanie przy nich.

 Zacznę od środka, by najważniejsze zostawić na koniec.

Ofensywny pomocnik środkowy

W tym przypadku, również kilka opcji ale zadanie zawsze to samo – atak. Ten zawodnik będzie miał dużo swobody i często będzie pełnił funkcję tak zwanego drugiego napastnika (z ang. Second Striker, w skr. SS). Kto grał kiedyś w Pro Evolution Soccer, na pewno wie jak to działa. Najlepiej sprawdzającą się rolą dla tego zawodnika jest standardowy Ofensywny pomocnik. Wtedy przy doborze zawodnika na tę pozycję kierujemy się podobnymi atrybutami, co w przypadku szybkiego napastnika tj. Szybkość, Opanowanie, Wykańczanie akcji i oczywiście Drybling oraz Podania. Doskonałym wyjściem jest znalezienie napastnika, który może grać na tej pozycji – u mnie sprawdza się doskonale Tiago Alves z Santosu, a w polskiej lidze idealny będzie Darvydas Sernas z Widzewa.

Profil Tiago Alvesa został opisany i znajduje się na CM Rev.

 Jeśli mamy jednak w składzie takiego zawodnika jak chociażby Semir Stilić czy Gylfi Sigurdson, a więc silnego i wolniejszego, możemy przypisać mu rolę Wysuniętego rozgrywającego, tyle że wtedy nie może być innego rozgrywającego w pomocy (patrz druga linia punkt D). Musimy pamiętać, że w takim wypadku ten zawodnik straci wartość ofensywną, będzie częściej zostawał z tyłu i szukał podań do partnerów. Doskonale może się wymieniać z jednym z pomocników środkowych, jeśli pozwolimy któremuś z nich na częstsze wyjścia do przodu. Generalnie można zrobić mały "galimatias" i pogubić destrukcję rywali.

Gylfi Sigurdson również jest na łamach CM Revolution

Napastnik środek

Osobiście odradzam Lisa pola karnego i Środkowego napastnika, piłkarze z tymi rolami będą schodzić do skrzydła i przeszkadzać naszym nominalnym skrzydłowym, a nie o to nam chodzi. Polecam rolę Kompletny napastnik. Zawodnik będzie miał nieograniczoną swobodę i sam będzie wybierał sobie zadania, w których czuje się najlepiej, a nam pozostaje jedynie zatrudnić na tej pozycji odpowiedniego człowieka. Im bardziej uniwersalny, tym oczywiście lepszy, ale absolutnie najważniejsze atrybuty to te, które cechują dobrego odgrywającego, czyli Siła, Gra głową, Gra bez piłki. Już mówię dlaczego. Zadaniem napastnika w tej formacji jest robienie zamieszania w polu karnym, ściągania na siebie uwagi obrońców, rozrywania obrony rywali, by zrobić miejsce ofensywnemu pomocnikowi, by ten z kolei mógł śmiało wejść z piłką w pole karne i oddać strzał (bądź zagrać do partnerów). Słowem: będzie robił wszystko co można określić jako gra bez piłki, gra siłowa. Nie zrażamy się, gdy nie zdobywa goli, wiemy że dzięki niemu jego koledzy zdobywają aż nadmiar. Często jednak asystuje przy bramkach, dokładniej rzecz biorąc, zdobywa podobną liczbę bramek co asyst. Wygrywa większość pojedynków główkowych, co pozwala formacji ruszyć z szybkim atakiem.

Przyszedł czas na absolutnie najważniejszych zawodników w zespole.

Skrzydłowy - schodzący napastnik

Będący na tej pozycji piłkarz będzie dochodził do największej ilości sytuacji strzeleckich. Nie zawsze jednak oznacza to największą ilość bramek, to oczywiście zależy od klasy piłkarza na tej pozycji. Tutaj dokonałem kolejnego odkrycia, choć pewnie nie ja jeden. Najlepszym materiałem na schodzącego napastnika, jest typowy Lis pola karnego. Dlaczego?
Lis pola cechuje się zwykle najważniejszymi atrybutami do strzelania bramek w sytuacjach jeden na jednego, tj. Wykańczanie akcji i Opanowanie. Bez tego będzie marnował sytuacje sam na sam, a my będziemy rwać sobie włosy z głowy. Jednak dla schodzącego napastnika to za mało, musi on być o wiele bardziej wszechstronny. Przecież nie powinien strzelać w każdej sytuacji, mógłby czasami odegrać do partnera, dlatego kolejną ważną cechą jest Współpraca. Specjalnie pogrubiłem dodatkowo te cechy, ponieważ ostatnio było o tym bardzo głośno w Suflerze. W związku z tym udzielę jeszcze kilka drobnych porad, jak dobrać schodzących napastników i jak ich ustawić, by mieć jednocześnie dobrego snajpera i odgrywającego na skrzydłach.

Na jednym skrzydle ustawimy piłkarza, który w sytuacjach 1 na 1 najpierw poszuka partnera zanim podejmie decyzję o strzale, na drugim natomiast typowego łowcę bramek, który wciąż będzie szukał okazji do strzału, podanie traktując jako ostateczne rozwiązanie.

Prawe skrzydło – zawodnik podający

Szukamy piłkarza prawonożnego, by ułatwić mu odgrywanie. Najważniejsze cechy to wspomniana wcześniej Współpraca – minimalnie 15 oraz Podania, na poziomie 12, acz 14 byłoby idealnie. W dogodnych sytuacjach będzie śmiało odgrywał piłkę do partnerów a potem strzał na pustą bramkę to już czysta formalność. W moim zespole jest to Bojan, czyli nominalny napastnik.

Lewe skrzydło – zawodnik strzelający gole

Można wybrać dwa warianty. W zależności od preferowanej nogi, jego gra będzie się znacząco różnić.

Prawonożny (czyli asymetrycznie do strony), będzie schodził z piłką do środka i próbował strzałów z okolic szesnastego metra, a przy dobrym Dryblingu i Strzale z dystansu, będzie zdobywał mnóstwo pięknych bramek.

Ten wariant odkryłem, gdy z braku innych możliwości, wystawiłem na tej pozycji Terence’a Makengo, prawonożnego Lisa pola karnego, który nie ma nawet tej pozycji w swoim "repertuarze". Mimo tego już po raz szósty występuje na tej pozycji i zdobył w tych meczach 7 bramek do tej pory.

Terence Marengo, jak poprzednicy, dostępny na CM Rev.

Lewonożny (czyli adekwatnie do strony), gdy otrzyma podanie na wolne pole, popędzi jak strzała w kierunku bramki i odda strzał w krótki róg, a przy wysokim Opanowaniu i Szybkości, również będzie zdobywał dużo bramek, lecz nie tak efektownych.

Jeszcze mała rymowanka na koniec: nie bój się przemianować napastnika na ofensywnego pomocnika, jeśli posiada predyspozycje do gry na pozycji schodzącego napastnika.

Dowiedzieliśmy się, jak budować zespół i wybraliśmy jedną z najlepszych formacji w obecnej edycji gry. Stworzyliśmy teorię, teraz pora ją udowodnić. Przechodzimy zatem do meczu.

MECZ

Zanim usłyszymy pierwszy gwizdek, musimy wziąć pod uwagę, że jest wiele czynników, mogących zaważyć na wyniku. Jeden z nich to:

1. Media

Przygotowanie drużyny do spotkania zaczyna się wraz z raportem scouta na temat naszego rywala.

Dowiadujemy się o słabych i mocnych stronach przeciwnika. Poniżej znajdują się przyciski, których możemy użyć np. do wypowiedzi na temat największej gwiazdy zespołu. Oczywiście, rozmawiamy z dziennikarzem, mówimy otwarcie, że ich piłkarz może stanowić dla nas zagrożenie i zrobimy wszystko, by mu to uniemożliwić. Dzięki temu, dany zawodnik, może się nieźle zestresować i w rezultacie zagrać poniżej oczekiwań, co będzie z korzyścią dla nas.

Kolejny krok to konferencja prasowa, na którą się udajemy i mówimy wprost: mój zespół jest silny i nikogo się nie boi. Gdy dziennikarz spyta, która formacja jest najsilniejsza, mówimy że cały zespół, a gdy pyta o zawodnika, mającego powstrzymać piłkarza drużyny przeciwnej, zwalamy to na najsilniejszego psychicznie kopacza, zazwyczaj jest nim nasz najlepszy defensor.

Jeśli nudną część mamy za sobą, jedziemy dalej.

2. Taktyka.

Zacznę może od tego, jaki styl gry sprzyja naszej formacji. 4-5-1, z ofensywnym pomocnikiem, to ustawienie bardzo ofensywne. Żeby wszystko sprawnie działało na boisku, musimy zastosować szybkie tempo i szerokie pole gry. Dobrze sprawdza się wysoko ustawiona defensywa, a żeby nie narazić się na szybkie ataki i podania na wolne pole, warto stosować pułapki ofsajdowe. Szybki kontratak zaś może niekiedy zadecydować o wyniku spotkania.

Podobnie sprawa wygląda, gdy gramy tą samą formacją, tyle że zamiast ofensywnego, mamy defensywnego pomocnika. Wówczas możemy cofnąć linię obrony i zrezygnować z pułapek. Zawężenie pola gry też nie zaszkodzi. Należy tylko pamiętać, iż jest to już bardziej defensywny wariant, opierający się przede wszystkim na kontrataku.

Musimy zwrócić też uwagę na pogodę i stan boiska. Gdy jest mokro a murawa przypomina klepisko, dobrym rozwiązaniem są krótsze podania. Można je ustawić w ekranie taktyk, w poleceniach dla drużyny, lub w trakcie meczu: instrukcje – podania do nogi.

2.1 Krycie.

Boczni obrońcy pełnią ogromną rolę w stosowanej przez nas taktyce, szczególnie gdy nasz przeciwnik gra takim samym ustawieniem. Mają za zadanie zneutralizowanie skrzydłowych. W tym celu powierzamy im rolę krycia indywidualnego tych zawodników. Lewemu obrońcy – prawego skrzydłowego i prawemu obrońcy – lewego skrzydłowego. Będą trzymać ich krótko i nie odstępować na krok, przecinając skutecznie kierowane do nich podania. Do tej roli należy wybrać piłkarzy z wysokimi atrybutami Krycia i Koncentracji, by mogli w pełni skupić się na powierzonym im zadaniu.
Jest to najważniejsza rola w całej formacji defensywnej.

 3. Instrukcje dotyczące rywali

W zależności od klasy przeciwnika i formacji jaką stosuje, możemy w różny sposób zneutralizować jego najlepszych piłkarzy.

 - wszystkich zawodników, którzy będą odpowiadać za konstruowanie akcji, tj. napastników, skrzydłowych, ofensywnych pomocników, należy potraktować ostrzej niż innych, w tym celu wybieramy: Odbiór piłki – Agresywny.

 - każdy z tych, który potrafi kropnąć z dystansu: Wymuś zagranie nogą –Słabsza (ja wybieram konkretnie, prawa lub lewa, w zależności od tego, którą operuje lepiej)

 - zawodnicy grający na bokach, zarówno skrzydłowi, jak i pomocnicy oraz obrońcy: Wymuś zagranie nogą – Słabsza, by utrudnić im dośrodkowania

 - główny playmaker: Pressing – Zawsze, by utrudnić temu zawodnikowi, rozgrywanie piłki

- zneutralizowanie napastników zależy, w głównej mierze od tego, jaką spełniają rolę w taktyce rywala, o czym powiemy sobie za chwilę.

 3.1 Formacja przeciwnika

Gdy mamy już ogólne pojęcie o schemacie neutralizowania przeciwnika, pora skupić się na zawodnikach konkretnej formacji.

a) dla formacji 4-4-2

Nie stosujemy krycia indywidualnego, zostawiamy domyślne ustawienia krycia.

 - napastnik odgrywający, czyli ten silniejszy, wyższy, z lepszymi Podaniami: Pressing – Zawsze, Wymuś zagranie nogą – Słabsza
 - lis pola karnego, czyli o wiele szybszy od partnera, z lepszym Wykańczaniem akcji oraz Opanowaniem: Agresywny odbiór piłki – Zawsze, Wymuś zagranie nogą – Słabsza, Ścisłe krycie – Zawsze

Reszta poleceń, jak wyżej.

b) dla formacji 4-5-1 z defensywnym pomocnikiem

 Gdy przeciwnik gra wyżej wymienioną formacją, musimy zastosować odpowiednie krycie indywidualne. Innymi słowy, przypisujemy naszym zawodnikom zawodników rywala, w celu ich szczelnego pokrycia. I tak mamy:

- obrońca prawy –> lewy skrzydłowy
- obrońca lewy -> prawy skrzydłowy

Jako że niema ofensywnego pomocnika na środku, który mógłby zagrażać naszej bramce, możemy śmiało zastosować podwójne krycie na osamotnionym napastniku:

- dwójka środkowych obrońców -> napastnik środek
- środkowy pomocnik prawy -> lewy środkowy pomocnik
- środkowy pomocnik lewy -> prawy środkowy pomocnik

Dla wszystkich tych zawodników zastosujemy krótkie krycie w instrukcjach i mamy ich wyłączonych z gry, niemal całkowicie. Do tego jeszcze agresywny odbiór dla defensywnego pomocnika, by rywal nie mógł na nim oprzeć rozegrania akcji, a dla bocznych obrońców przeciwnika, którzy mogliby wziąć na siebie rajdy skrzydłami zastosujemy Wymuś zagranie nogą – Słabsza i ewentualnie agresywny odbiór.

Jak zauważyliście, system krycia polega na odbiciu lustrzanym, czyli zawodnik z lewej strony boiska kryje przeciwnika po prawej stronie i na odwrót. Czasem zdarza się że gra sugeruje inaczej. Nie należy się tym kierować. Zawsze przypisujemy zawodników na zasadzie lustrzanego odbicia.

c) dla formacji 4-5-1 z ofensywnym pomocnikiem

Tutaj sprawa ma się nieco inaczej niż w poprzednim przypadku. Ofensywny pomocnik zwykle w takiej taktyce pełni rolę drugiego napastnika (dokładnie tak samo jak u nas). Nie możemy już zastosować podwójnego krycia na napastniku, bo w takim wypadku będący za jego plecami zawodnik będzie miał otwartą drogę do bramki. Powstaje problem: co zrobić, żeby móc na powrót zastosować indywidualne krycie dla każdego zawodnika? Zastosować kontrtaktykę. W tym celu rezygnujemy z ofensywnego pomocnika na środku, potrzebujemy teraz defensywnego pomocnika na boisku.

Teraz możemy spokojnie ustalić krycie. Robimy to identycznie jak w przypadku poprzedniej formacji:

- obrońca prawy –> lewy skrzydłowy
- obrońca lewy -> prawy skrzydłowy
- środkowy pomocnik prawy -> lewy środkowy pomocnik
- środkowy pomocnik lewy -> prawy środkowy pomocnik
- dwójka środkowych obrońców -> napastnik środek
- defensywny pomocnik -> ofensywny pomocnik środek

 Jeszcze rozmowy motywacyjne, które znajdziemy na CM Rev co prawda, opracowane na podstawie FM 2009 ale doskonale sprawdzają się w każdej kolejnej odsłonie gry.

4. Rozgrywka meczowa.

Wszystko dopięte na ostatni guzik, każdy wie co ma robić, rozsiadamy się wygodnie i uważnie obserwujemy poczynania naszych kopaczy.

Podczas meczu warto mieć otwartych kilka okien z informacjami o drużynie przeciwnej, między innymi – Formacja i Oceny. To pozwoli nam śledzić poczynania rywala i reagować na nie. Dzięki podglądowi formacji będziemy mogli zaobserwować, czy przeciwnik nie zmienił ustawienia, a oceny pozwolą nam śledzić zmiany jakich dokonuje w trakcie meczu. Wszystko będzie nam później potrzebne.

4.1 Każda akcja wywołuje reakcję.

Każda akcja wywołuje reakcję - to oznacza, że wszystko co robimy ma przełożenie na grę, tak naszą jak i przeciwnika. Żeby nie było potem pretensji, że ktoś zrobił jak mówiłem i stracił bramkę – za to nie odpowiadam. Z każdą decyzją podjętą na boisku wiąże się pewne ryzyko, ale jest to ryzyko "zawodowe". Ja jedynie staram się przekazać swoje przemyślenia, w celu zachęcenia graczy do większej kreatywności i wykazania się inwencją twórczą, obalając na przykład jedną z moich teorii, z czego byłbym bardzo rad, bo dowiodłoby to, że cel został osiągnięty.

Rozlega się gwizdek. W pierwszych minutach obserwujemy poczynania formacji defensywnej, patrzymy jak w praktyce wygląda zastosowane przez nas krycie, oraz wszystkie inne polecenia. Dla lepszego przeglądu możemy przełączyć widok na tryb 2D. Jeśli wszystko wygląda jak należy, przechodzimy do etapu drugiego.

Teraz musimy przyglądać się piłkarzom przeciwnika, trzeba się zorientować czy wszystkie zastosowane przez nas polecenia są wystarczające. Często zdarza się, że gdy obejmiemy zawodnika z drugiej linii ciągłym pressingiem, jeden z naszych piłkarzy odpuszcza krycie i podbiega by wywrzeć presję. Wtedy można zdjąć ten pressing, tylko trzeba uważać. Jak mówiłem – każda akcja wywołuje reakcję.

Z agresywnym odbiorem piłki również wiąże się ryzyko – ryzyko kartek. Jeśli któryś z naszych kopaczy fauluje zbyt uporczywie, otrzymując w efekcie żółty kartonik, możemy przejść do indywidualnych poleceń piłkarza i zmniejszyć odbiór piłki na normalny.

Kolejna sprawa to szybkie reagowanie na utratę bramki czy zmianę formacji rywala.

Gdy nasi piłkarze kryją indywidualnie, normalną rzeczą jest, że menedżer przeciwnej drużyny zrobi wszystko, żeby pogubić naszą destrukcję. Najprostszym sposobem na to jest zmiana formacji. Wystarczy, że zmieni ustawienie na 4-4-2 i w mgnieniu oka stracimy bramkę, bo nasi zawodnicy będą biegać po boisku jak opętani, nie wiedząc co ze sobą zrobić. Do tego służy nam ekran formacji przeciwnika, który otworzyliśmy sobie wcześniej. Gdy zmieni się ustawienie z 4-5-1 na 4-4-2, to musimy natychmiast zatrzymać grę, przejść do ekranu taktyk, zdjąć wszelkie krycie indywidualne, ustawić domyślne, po czym przyjrzeć się nowemu ustawieniu przeciwnika i przejść do instrukcji, by wszystko na nowo poukładać. Jeśli zrobimy to wystarczająco szybko, czyli zanim przeciwnik przejdzie do kontrofensywy, uchronimy się przed utratą gola.

Podobnie jest ze zmianami. Otworzyliśmy sobie ekran ocen przeciwnika, by kontrolować jego poczynania. Każdy zawodnik rywala wprowadzony na boisko z ławki musi zostać otoczony troskliwą opieką. By uniemożliwić mu, wejście w rytm meczowy. Stosujemy w tym celu, różne metody nękania piłkarzy rywala – ścisłe krycie, pressing, agresywny odbiór.

Przyszedł czas, by powiedzieć o tym, co najbardziej cieszy i złości każdego menedżera na świecie.

4.2 Zdobywanie i utrata bramek

Tak samo jak w przypadku, zmian czy modyfikacji w ustawieniu, na bramki również trzeba reagować – by utrzymać prowadzenie lub odrobić straty.

Gdy uda nam się zdobyć gola, prowadzenie należy utrzymać. W tym celu z rozwijanego menu Instrukcje wybieramy opcję Gra piłką. Pozwoli to naszym piłkarzom na spokojnie ochłonąć i przygotować poszczególne formacje do dalszej fazy gry. Nie należy jednak przesadzać. Poklepać można kilka minut, ale nie cały mecz, bo to może się zemścić. 5 do 10 minut gry piłką wystarczy.

Jeżeli to my stracimy bramkę, można ruszyć z szybkim atakiem, pomijającym drugą linię - w celu zaskoczenia przeciwnika. Wybieramy Piłka do napastników. Tu również bez przesady z czasem: 5-10 minut i potem powrót do normalnego stylu gry. Jeśli jednak uważamy, że taka gra przynosi efekty, nie musimy jej kończyć. Nie grozi to niczym poważnym poza stratą piłki po niecelnym, bądź zbyt mocnym podaniu. Na wszystko trzeba mieć oko.

Gdy przegrywamy na 10 minut przed końcem regulaminowego czasu gry, nie ważne czy w pierwszej czy w drugiej połowie, możemy przesunąć więcej zawodników do przodu, by uzyskać maksymalną przewagę na połowie rywala. Może się to skończyć kontratakiem ze strony drużyny przeciwnej i w efekcie utratą bramki, ale równie dobrze może skutkować wyrównaniem wyniku. Ryzyko zawodowe.

Z kolei gdy wygrywamy, w końcówce spotkania możemy znów pograć piłką – im dłużej będziemy przy piłce tym krócej przeciwnik.

Na boisku zdarzają się również takie sytuacje jak wyrzucenie jednego z naszych zawodników po brutalnym faulu. Co wtedy zrobić? Na pewno nie cofać się do rozpaczliwej obrony, bo to nie przynosi efektu. Należy jak najmniej ingerować w formację. Dokonywać tylko takiej zmiany w ustawieniu jaka jest konieczna, np. gdy z boiska wyleci napastnik, nie robimy nic – gramy dalej bez napastnika, jego rolę przejmie ofensywny pomocnik, a w bloku defensywnym wszystko zostanie po staremu. Jeśli z boiska wyleci pomocnik, to też nie trzeba wiele zmieniać. Inaczej jest, gdy stracimy defensora. Wtedy wiadomo, że trzeba dokonać zmiany. To, kogo wtedy zdejmiecie z boiska, zależy wyłącznie od Was, ale osobiście prowadząc zdjąłbym napastnika.

Jest na pewno jeszcze wiele, wiele innych sposobów na korzystny wynik i na pewno niejeden z Was mógłby dodać coś od siebie. Ja jednak nie chciałbym się niepotrzebnie rozpisywać, bo wszystko zależy od sytuacji w jakiej się znajdujemy i nie każda metoda zawsze się sprawdza. Mam tylko nadzieję, o czym już wcześniej wspominałem, że ten poradnik komuś się przyda i zachęci choć jednego gracza do kreatywnego myślenia. Głęboko wierzę, że pomoże on na powrót cieszyć się grą tym, którzy w nią zwątpili.